MBO

Roc’s zien vavo-opleidingen krimpen

Roc’s zien hun voortgezet algemeen volwassenenonderwijs (vavo) fors krimpen. Dit schooljaar schreven zich in totaal 9901 studenten in voor een vavo-opleiding aan één van de roc’s in Nederland. Een daling van bijna 40 procent vergeleken met schooljaar 2019-2020 toen 15.558 scholieren voor een vavo-opleiding kozen.

Tekst Karen Hagen - webredactie - - 4 Minuten om te lezen

schoolboeken_xfm

Beeld: XF\x26amp;M

Dat laten cijfers van de MBO-raad, de vertegenwoordiger van de schoolbesturen, zien. Op een vavo-opleiding kunnen (minderjarige) scholieren een startkwalificatie halen als ze bijvoorbeeld gezakt zijn voor het eindexamen op de middelbare school. Ze volgen dan een aantal vakken opnieuw om zo alsnog een diploma of een deelcertificaat te halen op de niveaus vmbo-tl, havo of vwo. Ook opstromers met een 'verkeerd vakkenpakket' kunnen extra vakken volgen die bijvoorbeeld nodig zijn voor hun hbo-opleiding.

Corona-examen

De daling zit vooral in het aandeel scholieren uit het voortgezet onderwijs dat vorig jaar gezakt is, laat Marije Hulsbosch, woordvoerder van de MBO-raad, weten. Door de aanpassingen in de eindexamens in het jaar 2019-2020 - vanwege corona - kwamen er volgens haar meer leerlingen in aanmerking voor een diploma. ‘Deze jongeren konden dus direct starten met een vervolgopleiding.’ De raad ziet ook een terugloop in het aantal studenten uit het mbo en hbo dat zich gemiddeld aanmeldt voor het vavo, omdat scholen en instellingen minder vaak een bindend negatief studieadvies geven door vanwege corona.

Het sterkst was de daling onder vwo’ers met bijna 44 procent minder aanmeldingen dit schooljaar vergeleken met een jaar eerder. Gevolgd door scholieren uit de richting vmbo-tl met een krimp van 42,6 procent. Havisten schreven zich met een derde ook een stuk minder in dan het schooljaar 2019-2020.

Soort onderwijs 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Vmbo-tl 2407 2480 2515 2723 2448 2338 1340
Havo 8761 9106 9603 9654 9385 8769 6037
Vwo 3718 3936 4134 4297 4367 4451 2524
Totaal aantal inschrijvingen 14.886 15.522 16.252 16.674 16.200 15.558 9.901

Bron: MBO-raad

Oorzaak zijn de slagingspercentages op middelbare scholen in 2020. Die lagen namelijk hoger, zo schreef Onderwijsminister Arie Slob al in oktober vorig jaar aan de Tweede Kamer. Hij schrapte de centrale eindexamens vanwege corona en alleen de schoolexamens telden mee voor het uiteindelijke diploma. Meer scholieren sloten door dit besluit hun middelbare schoolcarrière af met een diploma: 98,7 procent slaagde. In 2019 ging het om een percentage van 92 procent.
Slob verklaart het hogere slagingspercentage doordat scholieren meer herkansingsmogelijkheden hadden, ze konden gerichter oefenen voor examens omdat ze beter zicht hadden op hun uitgangspositie en hadden meer voorbereidingstijd.

Gestopt

Het zorgt voor een verschuiving in de vavo-instroom. Zo biedt Roc De Leijgraaf in Oss vanaf dit schooljaar geen volwassenenonderwijs meer aan. “De aanmeldingen waren al laag, maar door het hogere slagingspercentage in het voortgezet onderwijs werd de spoeling wel heel dun”, zegt woordvoerder Caroline van Veen. “Het was niet meer rendabel om de opleiding in Oss overeind te houden. Alle studenten hebben we netjes doorverwezen naar roc’s in Den Bosch en Eindhoven.” Van Veen denkt niet dat haar roc snel weer een vavo zal starten. “Dat ligt niet in de lijn der verwachting. De docenten die lesgaven op de vavo, zijn binnen het roc aan de slag gegaan.”

Door het hogere slagingspercentage in het voortgezet onderwijs werd de spoeling wel heel dun

In Arnhem, bij Roc Rijn IJssel, zagen ze de inschrijvingen net als in de rest van het land teruglopen. “Wij zagen 33 procent minder inschrijvingen”, zegt Wouter Groothedde van het roc. “Normaal is het een hele stabiele opleiding met een vaste club mensen. Het is binnen ons roc een aparte tak van sport, want er werken veel vo-docenten. Dit jaar leggen we wat toe op deze opleiding. Dat lukt omdat we ook subsidies krijgen voor inhaalprogramma’s. Als we echt de helft minder inschrijvingen hadden, dan moest er wel iets gebeuren. Voorlopig is het geen probleem en op termijn verwachten we dat die scholieren weer terugkomen.”

Docent maatschappijwetenschappen Philip Hoenderdaal Genet van het Amsterdamse Joke Smit College spreekt van een daling van 35 procent van hun leerlingenbestand. “Een geluk is nog wel dat bij ons een flink deel van de groep niet onder de 'Rutte-regeling' valt (uitbestede leerlingen van middelbare scholen die gezakt zijn), maar 18-plussers die onder de rijksfinanciering vallen. Ik hoop dat mijn collega’s met een tijdelijk contract een vast contract krijgen, maar dat is natuurlijk best lastig als je te maken hebt met een dalend leerlingenbestand.”

De woordvoerder van het Ster College, onderdeel van Summa College, laat weten dat het nog ‘koffiedik kijken is’ of het een tijdelijke ontwikkeling is. ‘We denken nu dat het verband houdt met de hoeveelheid scholieren die zijn geslaagd op de middelbare school.’ Het Nova College Vavo met vestigingen in Haarlem, Amstelveen en Hoofddorp maakt ook melding in het jaarverslag van het ‘corona-examen’ en de gevolgen daarvoor in de aanmeldingen.

Nieuw besluit

Vorige week liet demissionair minister Slob weten dat hij een nieuw besluit over de eindexamens heeft genomen. De eindexamens gaan door, maar leerlingen mogen een extra onvoldoende halen, als dat maar niet in een kernvak is. Welke invloed dat heeft op de vavo moet volgend schooljaar blijken, zo laten meerdere roc's weten.

Lees ook: 'AOb-leden verdeeld over doorgaan centrale examens'