Algemeen

AOb-leden verdeeld over doorgaan centrale examens

AOb-leden zijn verdeeld over de vraag of de centrale eindexamens dit jaar moeten doorgaan, en zo ja in welke vorm. Bijna 60 procent van de leraren van groep 8 vindt dat de eindtoets dit jaar wel moet doorgaan. Dat blijkt uit een enquête onder circa 7500 leden.

Tekst Rob Voorwinden - webredactie - - 4 Minuten om te lezen

examensweb-3

beeld: Pixabay

Ja, ruim driekwart van alle leraren in het basis- en voortgezet onderwijs denkt dat leerlingen minder leren in de online lessen. En ja, ruim driekwart van hen ziet dat leerlingen achterstanden hebben opgelopen – soms zelfs forse. Maar daar houdt de eensgezindheid wel op, zo blijkt uit een AOb-enquête die door in totaal zo’n 7500 leden is ingevuld.

Circa 45 procent van de docenten in de examenklassen wil bijvoorbeeld dat de examens doorgaan op de manier die minister Arie Slob van Onderwijs in december heeft afgekondigd: met drie tijdvakken en een extra herexamen.

Maar ongeveer 30 procent van de docenten in de examenklassen wil juist dat er geen eindexamens worden gehouden, dus dat leerlingen slagen of zakken op basis van de schoolexamens.

En zo’n 25 procent van de docenten wil dat er alleen examens worden afgenomen in de kernvakken, al dan niet aangevuld met een profielvak.

Deze leerlingen denken dat ze door corona het diploma cadeau krijgen. Dat is geen goede instelling voor een start in het vervolgonderwijs

‘Gewoon door laten gaan, die examens’, vindt een van de ondervraagden. ‘Deze leerlingen hebben het idee dat ze door corona gematst worden, en het diploma bij wijze van spreken cadeau krijgen. Dat is een verkeerde instelling voor een goede start in het vervolgonderwijs. Een gedegen examen kan helpen het kaf van het koren te scheiden.’

‘Gewoon doorgaan met dat examen’, vindt ook een collega. ‘We moeten een bepaald niveau kunnen garanderen voordat we de leerlingen doorsturen naar vervolgonderwijs. Ook al betekent dit dat misschien wel een kwart van de leerlingen gaat zakken.’

Nee: schrappen die centrale examens, vinden anderen juist. ‘Op basis van de schoolexamens hebben wij onze leerlingen prima in beeld. Schoolexamens alleen zijn voldoende.’

Schoolexamens zijn voldoende. Als we na vijf of zes jaar nog niet weten of onze leerlingen klaar zijn voor een vervolgopleiding, doen we iets helemaal verkeerd

‘Deze examenleerlingen hebben vorig jaar én dit jaar geleden onder de coronamaatregelen’, vindt een andere docent. ‘Daarom pleit ik voor het niet door laten gaan van het eindexamen. Het argument van een valide diploma vind ik onzin. Als we na vijf of zes jaar nog niet weten of onze leerlingen klaar zijn voor een vervolgopleiding, doen we als sector echt iets helemaal verkeerd.’

Bovendien is een gespreid examen over drie tijdvakken voor een school nauwelijks fysiek te regelen, voegt een andere docent toe. ‘Zeker niet met de verplichte anderhalve meter afstand.’

Ook op andere vragen in de enquête wordt zeer verdeeld gereageerd. Zo geeft vrijwel de helft van de docenten aan dat de cijfers van de schoolexamens slechter zijn ten opzichte van een normaal schooljaar, terwijl de prestaties volgens de andere helft juist gelijk zijn gebleven.

Eindtoets

Over de vraag of de eindtoets basisonderwijs dit jaar moet doorgaan zijn de ondervraagden iets eenduidiger. Bijna 60 procent van de leraren van groep 8 vindt dat die eindtoets dit jaar moet doorgaan, zo’n 40 procent vindt van niet. In het speciaal basisonderwijs zijn leraren duidelijk minder belust op de eindtoets: daar vindt slechts 40 procent van de leraren dat deze toets moet doorgaan.

Eindtoets kost alleen maar tijd, geld, frustratie en zenuwen

‘Het is op dit moment niet in het belang van leerlingen om deze toets af te nemen’, zegt een leraar in het reguliere basisonderwijs. ‘Dat heeft geen toegevoegde waarde voor controle van onderwijskwaliteit en kost alleen maar tijd, geld, frustratie en zenuwen.’

‘Geef mijn zeer gemotiveerde klas de kans om de eindtoets te maken - ongeacht de resultaten’, zegt een voorstander daarentegen. Zo’n toets is ook handig om bij elke leerling de mogelijke hiaten in kaart te brengen, zodat die aan de brugklas kunnen worden doorgegeven, vindt een ander. Een derde waarschuwt: ‘Scholen moeten, na twee lockdowns, niet worden afgerekend op de resultaten.’

In de enquête geven veel leraren aan dat ze bij het schooladvies de leerlingen vaker het voordeel van de twijfel geven. Dat is ook de wens van minister Slob. In het reguliere basisonderwijs adviseert 70 procent van de ondervraagden dit jaar ruimhartig. ‘Maar wij op school adviseren altijd al kansrijk’ zegt een van de ondervraagden. ‘Het is jammer dat dit nu zo de nadruk krijgt in de media.’

Achterstanden

Een aantal ondervraagden heeft kritiek op de term ‘achterstanden’ in de enquête. ‘Door steeds alleen te spreken over achterstanden verhogen we de druk op leerlingen, ouders en leraren’, zegt een van de ondervraagden. Een ander: ‘In deze tijd van gedifferentieerd leren en doorgaande leerlijnen is het heel raar om van ‘achterstanden’ te spreken.’

Beslissing

Minister Slob neemt later deze week een beslissing over de centrale eindexamens: gaan deze nog steeds door en zo ja, moet de voorgestelde vorm – van drie tijdvakken en een extra herexamen - nog worden aangepast?

De eindtoets basisonderwijs gaat vooralsnog door, tenzij in de weken voor die toets geen fysieke lessen kunnen worden gegeven door corona. De beslissing hierover valt dus op een later moment.

Lees ook:

'Eindexamens 2021: keuze uit twee afnamemomenten per vak'

‘Docenten onder druk om cijfers schoolexamens op te hogen’