Flexibele scholen draaien door in de zomervakantie

Het is augustus en iedereen in het onderwijs is met vakantie. Nou ja: bíjna iedereen. Want leerlingen en leraren van de basisscholen die meedoen aan het experiment ‘Flexibele onderwijstijden’ gaan soms gewoon dóór in de grote vakantie. Zij nemen later dit jaar vakantie op, of deden dat juist eerder.

Een tiental basisscholen mocht de afgelopen jaren afwijken van de wettelijke schoolvakanties. Volgens de Onderwijsinspectie, die het experiment evalueerde, bleek die flexibilisering van de schooltijden echter ten koste te gaan van de kwaliteit van het onderwijs. Daarom besloot minister Slob afgelopen voorjaar het experiment niet voort te zetten.

De scholen die meededen aan de proef wierpen tegen dat de onderwijskwaliteit niet op alle betrokken scholen was teruggelopen. De kwaliteit was met name gedaald op scholen die hun onderwijs niet aanpasten. En die aanpassing is cruciaal: als kinderen het hele jaar door kunnen in- en uitvliegen, moet elk kind in feite een individuele leerlijn krijgen.

Doorrollen

De Tweede Kamer is het met de scholen eens, en VVD, CDA en D66 vroegen de minister om flexibilisering van de schooltijden mogelijk te blijven maken in elk geval voor scholen die hun onderwijskwaliteit op orde hebben. Dat doet de minister nu: de huidige scholen mogen – mits hun onderwijs goed is – doorrollen in een aansluitend experiment.

Schooldirecteur Tessa Wessels: ‘Vaste schoolvakanties zijn een overblijfsel uit een andere tijd: dat past niet meer bij het onderwijs van de 21e eeuw’

“Heel goed nieuws”, zegt Tessa Wessels, directeur van de Casaschool in Pijnacker, een experimenteerschool die een tweetalig all day, all year onderwijsconcept aanbiedt. “Kinderen leren het hele jaar door, overal. De vaste schoolvakanties zijn een overblijfsel uit een andere tijd: dat past niet meer bij het onderwijs van de 21e eeuw.”

Leuk

Wessels benadrukt dat het flexibele onderwijs bij uitstek geschikt is om met individuele leerlijnen aan te sluiten op de onderwijsbehoeften van elke leerling. “Ik erger me als journalisten wéér aan onze leerlingen vragen hoe leuk het is om buiten de vaste periodes op vakantie te gaan. Het gáát niet om die vakanties: het gaat er om dat je onderwijs op maat aanbiedt.”

Scholen die niet meededen aan het experiment maar die toch willen starten met flexibele onderwijstijden, kunnen gaan aansluiten bij het programma ‘Ruimte voor regie’. In dat programma krijgen scholen meer autonomie om hun onderwijs vorm te geven. Het duurt echter zeker nog tot dit najaar – en wellicht langer – voordat dit formeel geregeld is.

Vijftig

En dat is slecht nieuws voor ‘Een nieuwe school’: een – inderdaad – nieuwe school die van start zou gaan in Berg en Dal en die vijftig weken per jaar open zou zijn.

De basisgedachte van de nieuwe school is dat elk kind precies het onderwijs krijgt waar hij of zij behoefte aan heeft. “Als je vindt dat ieder kind recht heeft op gelijke kansen in het onderwijs, dat ieder kind recht heeft op passend onderwijs, dan hoort daar flexibiliteit bij”, zegt initiatiefneemster Michelle Veugelers.

‘Als je vindt dat ieder kind recht heeft op gelijke kansen in het onderwijs, dat ieder kind recht heeft op passend onderwijs, dan hoort daar flexibiliteit bij’

Haar grote voorbeeld is De School in Zandvoort, die wél meedeed aan het experiment met de flexibele onderwijstijden. “Er heerst daar een enorme rust, omdat leerlingen zelf hun onderwijstijd indelen. Ik zag daar een meisje met taaislijmziekte dat tussen twaalf en twee uur ’s middags even moet rusten. Dat kán daar gewoon – en door haar individuele leerlijn mist ze niets.”

Gestreden

Veugelers hoopte met haar eigen nieuwe school aan te sluiten bij het experiment voor flexibele onderwijstijden, maar zij moet nu wachten of zij kan meedoen aan het programma ‘Ruimte voor regie’. “We hebben vier jaar gestreden voor de start van deze school. We hebben leerlingen en ouders, we hebben leraren, we hebben een gebouw en we zouden van start gaan. Maar dat gaat nu dus niet door.”

Hoopgevend

Toch vindt Veugelers de situatie op dit moment ‘hoopgevend’. “De deur staat op een kier.” Al is het wachten in haar geval ook nog op toestemming om geldstromen voor kinderopvang en onderwijs samen te mogen voegen – één van de pijlers van haar opzet. “Maar ik hoop dat we in de nabije toekomst alsnog van start kunnen gaan. Want met flexibele onderwijstijden kun je als school kinderen écht gelijke kansen bieden. Dat is waar het om draait, niet om die vakanties buiten het hoogseizoen.”