Vso-scholen Heliomare stoppen met Kunskapsskolan

In het schooljaar 2015/2016 gingen de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso) van Heliomare over op Kunskapsskolan. Dat Zweedse onderwijsconcept gaat uit van gepersonaliseerd leren en werkt met een online portal. Het is de bedoeling dat leerlingen in hun eigen tempo en op hun eigen manier leren en veel persoonlijk contact hebben met docenten, die de rol van coach hebben.

‘Voor de Nederlandse scholier is het eindexamen toch waar het om draait’

Dit jaar moet de eerste groep Heliomare-leerlingen die met het concept werkt, eindexamen doen. “Maar het bleek dat de kwaliteit van de het materiaal in de portal, waaronder de eindexamenprojecten, nog niet op orde was”, vertelt manager diplomagericht onderwijs Pjotr Neering. “Ook zaten er hiaten in de kennis van leerlingen. Het Zweedse concept sluit niet aan bij het Nederlandse normatieve systeem dat aan elkaar hangt van toetsen. Voor de Nederlandse scholier is het eindexamen toch waar het om draait. De opdrachten in de portal zijn leuk om naast je methode te gebruiken. Er moeten bijvoorbeeld veel presentaties gegeven worden, hartstikke leuk, maar het eindexamen is geen powerpoint-presentatie. Als een op zichzelf staande methode is de portal ontoereikend.” Aan het begin van dit schooljaar is besloten voor de eindexamenleerlingen oude methodes weer uit de kast te trekken en examenkandidaten in ieder geval niet meer volgens de Kunskapsskolan-wijze les te geven.

Autisten

Vanaf volgend schooljaar stoppen ook de andere leerjaren met het werken met Kunskapsskolan Education (KED). “In het vso zijn kinderen niet geschikt om alleen met devices te werken – met name autisten niet. De overgang van boeken naar scherm an sich was al lastig, bovendien zijn de verleidingen die online-werken met zich meebrengt voor onze leerlingen lastig te weerstaan.” Docenten vinden de portal ook niet prettig om mee te werken. Neering: “Er zijn bijvoorbeeld geen nakijkbladen. Daardoor moet de docent veel nakijkwerk zelf uitzoeken, wat veel te tijdrovend is.”

‘De inhoud sluit niet aan bij de kwaliteit die wij nastreven’

Klachten over de portal van Kunskapsskolan Nederland zijn er al langer. Volgend schooljaar stopt ook een andere vroege Noord-Hollandse KED-gebruiker, het Kennemer College Beroepsgericht, met het Zweedse concept, onder andere omdat de portal niet voldoet. ‘De inhoud sluit niet aan bij de kwaliteit die wij nastreven. Dus dan is het tijd om afscheid te nemen’, zei directeur Theo Jaspers hier eerder over tegen de site van de AOb.

Brug te ver

“Wij gaan vanaf volgend schooljaar weer terug naar de reguliere methodes”, vertelt Neering van Heliomare. “Het uitgangspunt van KED – wat heeft deze leerling nodig om tot leren te komen – blijven we wel erin houden. Maar de werkwijze van KED – de regie bij de leerling leggen – dat is voor onze leerlingen echt een brug te ver.”

‘Docenten en ouders hadden meteen ernstige twijfels’

Tijdens de korte samenwerking met Kunskapsskolan Nederland heeft Heliomare wel flink geïnvesteerd in de portal en trainingen en scholingstrajecten voor docenten. “Terwijl die niet eens waren toegepast op het vso”, vertelt Neering. In het artikel ‘Maatwerk of misbaksel’ uit het november-nummer van Onderwijsblad rekende Kunskapsskolan Nederland voor dat het concept scholen tussen de 300 tot 450 euro per leerling kost, afhankelijk van de grootte van de school en de ondersteuningsvraag. Waarom is Heliomare dan destijds wel overgegaan tot dit prijzige concept dat niet aansluit op vso-leerlingen? Neering: “De toenmalige directeur, toenmalige leidinggevende en toenmalige projectleider waren er erg enthousiast over. Docenten en ouders hadden meteen ernstige twijfels. Toch is het er destijds doorheen gekomen. Nu blijkt dat hetgeen waar wij bang voor waren, de waarheid is.”