Schrappen centrale examens verstoort eindcijfers nauwelijks

Onderwijsminister Arie Slob besloot in maart de centrale eindexamens te schrappen wegens de crisis. De onderzoekers van Panteia wilden weten: wat betekent dit voor de scholieren op basis van de historische cijfers uit de voorgaande jaren: 2013 tot en met 2019. In hoeverre zie je dan afwijkingen? Hiervoor maakten zij gebruik van de cijfers van DUO die laten zien hoe leerlingen scoren op hun schoolexamens en het centraal eindexamen. Ze namen alle vakken mee waarvoor zowel een school-als een eindexamen is gedaan, beide examens tellen 50 procent mee voor het eindcijfer.

Marginaal

De cijfers laten zien dat de meeste scholieren iets beter scoren op de schoolexamens dan op de centrale eindexamens. “Al gaat het wel om marginale verschillen”, zegt Inge van den Ende, onderzoeker bij Panteia. Gemiddeld scoren leerlingen in het vmbo-kb, vmbo-gt en op het vwo eentiende punt hoger bij hun schoolexamens dan bij het eindexamen. “Bij de havo is er bijna geen verschil: 0,01 punt.”

De cijfers laten zien dat de meeste scholieren iets beter scoren op de schoolexamens dan op de centrale eindexamens

Landelijk gezien zal het voor het overall eindresultaat niet uitmaken dat het centraal examen niet doorgaat, zegt Van den Ende. “Maar, daar kun je wel kanttekeningen bij plaatsen. Op individueel niveau geldt dat natuurlijk niet altijd. We zeggen dan ook zeker niet: ‘schaf de eindexamens maar helemaal af’. Je toetst bij een centraal examen namelijk andere vaardigheden, bijvoorbeeld leesvaardigheid bij de talen die minder terugkomen bij de schoolexamens waarbij je vooral spreken en luisteren bekijkt.”

‘We zeggen dan ook zeker niet: schaf de eindexamens maar helemaal af’

Hogere scores

Uit de cijfers blijkt dat leerlingen die de richting vmbo-bb volgen de grootste problemen kunnen krijgen met het niet doorgaan van de eindexamens. “De cijfers van de afgelopen zeven jaar zijn voor deze schoolsoort erg relevant”, zegt de onderzoeker. “Deze groep scoort juist hoger op de centrale eindexamens. Het verschil is 0,3 punt en dat is vooral van invloed als je net op een kantelpunt zit. Deze scholieren kunnen dus de meeste hinder ervaren van het schrappen van de eindexamens.”

Wel krijgen alle vo-scholieren dit jaar een extra herkansingsmogelijkheid: de resultaatverbeteringstoetsen die gaan over de behandelde stof uit de afgenomen schoolexamens. “Hoe die gaan uitpakken voor het slagingspercentage moeten we gaan zien.”