Overheid vaag over medische aansprakelijkheid leerkracht

Onlangs stuurden onderwijsminister Arie Slob en collega-minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid de Tweede Kamer een nieuwe brochure: ‘Factsheet gezondheidszorg in onderwijstijd’. Het document is de opvolger van een eerdere brochure die alleen ging over diabeteszorg in het primair onderwijs. Het nieuwe document omvat ook andere medische aandoeningen.

Leerlingen insuline toedienen met een injectienaald of sondes inbrengen; leerkrachten en ondersteuners krijgen er op een normale schooldag mee te maken. Door passend onderwijs zitten er vaker leerlingen die regelmatig medische ondersteuning nodig hebben in de klas.

Vrijwillig

Leerkrachten hoeven die handelingen niet te verrichten, het gaat om een vrijwillige handeling. “Toch voelen leerkrachten vaak druk om medische handelingen uit te voeren”, zegt beleidsmedewerker Koning. “Dan zitten de ouders bij de directeur, die roept er een leerkracht bij om te vragen of ze dat willen doen. En ja, het is ook zonde als een kind niet naar school kan doordat jij geen prik wil geven. Ze voelen druk. Zeker in deze tijden, met het lerarentekort. Als een leerkracht van de vorige groep er al mee heeft ingestemd en het kind anders naar een andere school moet, dan is het lastig om dit te weigeren. Of als je er ineens een groep bij krijgt door het tekort.”

‘Leraren voelen vaak druk om toch medische handelingen uit te voeren’

Vaag

Koning vindt dat de brochure vaag blijft over de aansprakelijkheidsrisico’s voor leraren. “Wij hebben dit al verschillende keren aangegeven bij de ministeries en zijn nu bezig met een brief aan de Tweede Kamer om het weer onder de aandacht te brengen.” In de brochure staat namelijk dat de medische handelingen door onderwijspersoneel worden uitgevoerd als privépersoon en niet vanuit de functie of het beroep. “Het betekent concreet dat het schoolbestuur niet aansprakelijk is als het misgaat, maar de juf of meester die de handeling uitvoert. Wij vinden dat dit er duidelijk in moet staan, zodat onderwijspersoneel weet waar ze aan beginnen. Zij zijn niet opgeleid voor het doen van medische handelingen.”

‘Het betekent concreet dat het schoolbestuur niet aansprakelijk is als het misgaat’

Met de eerste brochure over diabetes bekritiseerde de AOb dit punt al. Ook Kamerleden wilden dat de ministers dit helder op zouden schrijven. Koning: “Wij adviseren leden om geen medische handelingen uit te voeren. Bovendien, waar voer je die handeling uit? Buiten de klas en wie let er dan zolang op jouw klas waar jij verantwoordelijk voor blijft? Schooldirecteuren vragen we ook: schuif het niet af op de leraren, want er zijn andere oplossingen, zoals verpleegkundigen of maak iemand bevoegd voor deze handelingen.”
In de Arbocatalogus raadt de AOb dit ook samen met de PO-raad aan.

Aanpassing

De ministers schrijven in hun brief aan de Kamer dat het voor het organiseren van zorg op school belangrijk is dat de positie van het onderwijspersoneel duidelijk is. Juist daarom, schrijven de ministers, hebben ze de factsheet aangepast en duidelijker gemaakt. ‘In de factsheet staat wie welke zorg mag verlenen en waarover afspraken, bij voorkeur aan het begin van elk schooljaar tussen ouders, leerlingen en scholen gemaakt kunnen worden.’