Nieuwe regels ouderschapsverlof, wat verandert er voor jou
Vanaf 2 augustus gelden er nieuwe regels voor ouderschapsverlof: in heel Nederland krijgen beide ouders in het eerste levensjaar van hun kind negen weken vrij tegen 70 procent van het UWV-maximumloon. In bijna alle onderwijscao’s zijn de regelingen beter dan deze nieuwe Europese richtlijn. Check de afspraken in jouw sector.
Beeld: Typetank
In de nieuwe cao's hebben alle onderwijssectoren, behalve het hbo, nieuwe afspraken over het ouderschapsverlof. In veel gevallen is het percentage dat werknemers krijgen als zij verlof opnemen, verhoogd. Het kabinet wil ouders stimuleren het verlof in het eerste levensjaar van het kind op te nemen, vaak is daar in de nieuwe cao-afspraken rekening mee gehouden.
Primair onderwijs: Hoger percentage loon doorbetaald
Alle medewerkers hebben in totaal 1040 uur recht op ouderschapsverlof totdat het kind 8 jaar is. Een deel hiervan, 415 uur (dit is ruim 10 weken), is betaald. Het betaalde deel was dus al ‘groter’ dan de nieuwe wet nu biedt en dat verandert niet. De onderhandelaars hebben het betaalde deel wel weten op te plussen: eerst kregen werknemers 55 procent van hun loon doorbetaald als zij het ouderschapsverlof opnamen. Dit percentage is verhoogd naar 75 procent, de voorwaarde is dan wel dat medewerkers het verlof in het eerste levensjaar van het kind opnemen. AOb-sectorbestuurder Anton Bodegraven: “Neem je niet alle betaalde 415 uren in het eerste levensjaar op, dan kun je het resterende deel inzetten totdat je kind 4 jaar oud is. Alleen dan geldt wel weer het oude percentage van 55 procent. Dit is in lijn met de nieuwe wet, want die wil dat ouders vooral in het eerste levensjaar verlof opnemen omdat uit onderzoek blijkt dat dit gunstig is in de verdeling van de taken. Ook medewerkers die eerder al een deel betaald ouderschapsverlof hebben opgenomen, kunnen als hun kind nog in het eerste levensjaar zit 75 procent ontvangen vanaf augustus.”
Voortgezet onderwijs: 'Een nog mooiere regeling'
“De regeling was al mooi, maar we hebben het ouderschapsverlof verder verbeterd in onze sector”, zegt AOb-sectorbestuurder Herman Molleman die aan de onderhandelingstafel zit. In totaal hebben alle docenten en ondersteuners in het voortgezet onderwijs recht op 830 uur ouderschapsverlof per kind. Van dit deel is de helft, 415 uur (zo'n 11 weken) betaald. Ook in deze sector is de ‘geest van de wet’ en dus expliciet het eerste levensjaar van het kind meegenomen in de nieuwe afspraken. Alle medewerkers die het betaalde deel in het eerste levensjaar opnemen, krijgen nu niet meer 55 procent, maar 75 procent van hun eigen loon uitgekeerd. “Dat is een plus”, zegt Molleman. Wil je dat niet? Dan kan het betaalde verlof altijd nog worden opgenomen totdat het kind 4 jaar oud is, maar dan geldt de oude regel: de werkgever betaalt dan 55 procent van het loon door. Het onbetaalde deel kun je opnemen totdat je kind 8 jaar oud is.
Middelbaar beroepsonderwijs: Veel keuzemogelijkheden
“In onze sector zijn de voorwaarden van de wet overgenomen en krijgen medewerkers een hoger percentage over het ouderschapsverlof. Ook zijn er veel keuzemogelijkheden waardoor werknemers over een langere periode betaald ouderschapsverlof kunnen krijgen”, zegt AOb-sectorbestuurder Hélène Jansen.
In het mbo hebben werknemers recht op maximaal 830 uur betaald ouderschapsverlof, dit verandert niet. Ze kunnen dit onder bepaalde voorwaarden opnemen. De nieuwe wet zorgt ervoor dat medewerkers - we gaan uit van iemand met een voltijdbaan - in het eerste levensjaar van het kind 360 uur (de 9 weken) kunnen opnemen tegenover 70 procent van het loon tot het maximum van het UWV-dagloon. Dit loon staat in het mbo gelijk aan het einde van een LB-salarisschaal. Het resterende deel, dit is 470 uur (830-360 uur) kan je inzetten naar keuze. Jansen: “Je kunt kiezen om 415 uur op te nemen tegenover 55 procent van je loon en dit verlof moet starten wanneer je kind nul, één of twee jaar oud is. Dit is zoals het in de cao stond. Een andere leeftijd aanvangen kan ook tot acht jaar, maar dat kan alleen in overleg met je werkgever. Maar als je de hele 470 uur betaald wilt inzetten, kan dat ook. Alleen het percentage is dan lager en ongeveer 48 procent. Dit percentage wordt met een speciale formule berekend. Voor parttimers geldt dit alles naar rato. Ik adviseer om je goed te laten voorlichten over de voorwaarden, in het mbo is de regeling best ingewikkeld, maar er zijn wel veel opties en maatwerk voor de werknemer mogelijk. AOb-leden kunnen de bond bellen voor advies en daarna een goed plan maken.”
Hoger beroepsonderwijs: Afspraken per hogeschool
In het hbo zijn er geen collectieve afspraken gemaakt over het ouderschapsverlof. Hogescholen regelen dit zelf. Vaak zijn de regelingen beschikbaar via het intranet, dus zoek ze op of vraag ernaar bij de collega’s van personeelszaken. Zij kunnen uitleg geven over welke regelingen gelden op jouw hogeschool. AOb-sectorbestuurder Roelf van der Ploeg: “Op vrijwel alle hogescholen zijn er aanvullende regelingen. Deze worden betaald uit de middelen voor decentrale arbeidsvoorwaarden op hogescholen. In de cao staat dat hogescholen aanvullende arbeidsvoorwaarden móeten afspreken. Hier is 1,41 procent van de totale loonsom voor beschikbaar. In overleg met de vakbonden kunnen scholen keuzes maken hoe ze dit geld besteden. Vrijwel altijd is ouderschapsverlof een bestedingsdoel.”
Wetenschappelijk onderwijs: Percentage ouderschapsverlof opgeplust
Medewerkers bij universiteiten hebben in totaal 26 weken recht op ouderschapsverlof. De helft hiervan, 13 weken, is betaald. “Dit konden werknemers opnemen totdat hun kind 8 jaar is. Zij kregen dan 62,5 procent van hun loon doorbetaald”, zegt AOb-sectorbestuurder Donald Pechler. Door de nieuwe wet plust het percentage op naar 70 procent van het eigen salaris en dus niet van het UWV-maximumloon. Wel moeten medewerkers het in het eerste levensjaar van hun kind opnemen. Pechler: “Wil je het niet in het eerste levensjaar opnemen, dan mag je gebruikmaken van de oude regeling of een resterend deel tegenover de oude voorwaarden opnemen. In overleg met de werkgever kun je bekijken hoe je het verlof wilt inzetten. Je mag het opsplitsen of uitsmeren of aaneengesloten opnemen.” Medewerkers aan onderzoeksinstellingen hebben een eigen cao. Daarover wordt op dit moment nog onderhandeld.
Wil jij altijd juridisch advies of vragen kunnen stellen over jouw cao? Word dan lid van de AOb!
