Algemeen

40.000 actievoerders op modderig Malieveld: ‘Investeer in onderwijs!’

Meer dan 40 duizend stakers lieten er vandaag op het Haagse Malieveld geen misverstand over bestaan: investeer in onderwijs. Onderwijspersoneel kan niet meer het onderwijs geven dat hun leerlingen verdienen. En dat doet pijn.

Tekst Lisette Douma en Arno Kersten - redactie Onderwijsblad - 15 maart 2019 - 6 Minuten om te lezen

Beeld: AOb, Fred van Diem en Herman Zaalberg (\x3ca href=\"https://eenvandaag.avrotros.nl/item/voor-het-eerst-staken-docenten-uit-het-hele-onderwijs/\" target=\"_blank\" rel=\"noopener\"\x3eEenVandaag\x3c/a\x3e)

Heel even brak de zon door op het stormachtige en koude Malieveld. Cabaretier en dagvoorzitter Dolf Jansen zag er een teken in: “De zon schijnt op het Nederlandse onderwijs. Het is symbolisch en duurt ook maar heel even.”

Gebrek aan warmte - lees: aan geld en waardering - voor het onderwijs is precies de reden dat meer dan 40 duizend stakers naar het Malieveld afreisden en dat minimaal 2600 scholen de deuren sloten. Lia en Erwin de Mare, een setje, werken allebei al bijna dertig jaar in het onderwijs. Zij werkt op basisschool St. Michiel in Schalkwijk, hij op de Plantage in Houten. Allebei de scholen zijn dicht vandaag. De toegenomen administratie en het lerarentekort noemen ze als grote zorgen. “Je moet zo veel extra kinderen opvangen. Je kan niet zomaar ziek worden”, zegt zij. “Het is twintig jaar te stil geweest rondom het onderwijs. Er moet meer geïnvesteerd worden. Er is een leuke aanzet gedaan, maar we zijn er nog lang niet.”

Mbo-docent: 'In een fulltime baan kun je onmogelijk al het werk doen in de uren die daarvoor staan'

Klem

Docent Ruud van der Kooy draagt een bord met zich mee met een expliciete boodschap: ‘Mbo-Rijnland, 1fte = 32 lesuren.’ “Werkdruk vertaalt zich in het aantal lesuren per week. Het mbo is bezig dat aantal uren naar beneden te brengen, maar op mijn school gaan ze eerder omhoog dan naar beneden. Daardoor komt onderwijspersoneel klem te zitten”, vertelt Van der Kooy. “Wanneer je een fulltime baan hebt, kun je onmogelijk al je werk doen in de uren die daarvoor staan. Ik zie collega’s noodgedwongen gaan parttimen. De instelling heeft profijt van al die parttimers die fulltime werken, maar voor het vak is het funest.”

Kleuterjuf: 'Met een pittige populatie is een klas van 23 kinderen niet klein'

De school van de achtjarige Lotte is vandaag dicht, ze is meegekomen naar Den Haag. “Omdat mijn moeder graag kleinere klassen wil voor haar kleuters.” Lotte’s broer zit in groep 8, in een klas met 32 leerlingen. In Lotte’s eigen groep 5 zitten maar 23 leerlingen. “Maar daar zitten wel wat kinderen bij die voorheen naar het speciaal onderwijs waren gegaan. If you catch my drift”, vertrouwt haar moeder met een knipoog toe. “Met een pittige populatie is een klas van 23 kinderen nog steeds niet klein.”

Universitair docent: 'We krijgen steeds meer studenten met dezelfde staf'

“We krijgen steeds meer studenten met dezelfde staf. Dat betekent vollere collegezalen, drukkere werkgroepen”, vertelt Inge Bleijenbergh, universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit Nijmegen. De werkdruk loopt almaar verder op. “Er is zo’n enorme lijst met dingen die je moet doen. Er moet meer worden geïnvesteerd in het hoger onderwijs. Daarom is het belangrijk om je te laten horen vandaag.”

Solidair

Zoë van Mansfeld, docent maatschappijleer op het Mare College Leiden, en Thijs van Schie geven maatschappijvakken aan de Universiteit Leiden. Ze lopen samen over het veld met de tekst ‘Arie Slob, bord voor je kop, wij zijn op’. Van Mansfeld: “Wij zijn solidair met onze collega’s in het basisonderwijs. En ook bij ons is de werkdruk groot. De overheid heeft mooie ideeën, maar er is geen tijd en geld.” Sommige collega’s willen geen lessen laten uitvallen uit verantwoordelijkheidsgevoel. Ze zijn ziek, moe of hebben geen tijd. Dat is de paradox, zegt Van Schie: “Precies de reden waarom je vandaag hier op het Malieveld zou moeten zijn, is de reden dat een deel van de collega’s er niet bij is.”

Docent Engels: 'Ik mis met name de waardering'

Froukje van Houten, docent Engels op het Willem de Zwijger College in Bussum, is met een groep collega’s gekomen, onder wie de rector. “Ik ben een startende docent. Daarom dacht ik eerst: heb ik wel het recht om te staken? Maar mijn collega’s wezen me erop dat ik juist wel mijn stem moet laten horen om aan te geven wat er anders moet. Met name de waardering mis ik. Ouders denken soms dat ze van alles tegen je kunnen zeggen. We zouden samen een front moeten vormen voor het onderwijs.”

Spandoek

“Ik ben zelf bijna klaar met werken. Maar ik ben gekomen voor de toekomst van het onderwijs”, zegt Marja de Groot, leerkracht groep 3-4 op Dalton Kindcentrum het Parelhof in Purmerend. Ze staat met een collega achter een spandoek met de tekst: ‘Wij maken ons ♥ voor onderwijs’, geschilderd door kinderen tijdens de naschoolse opvang. “De werkdruk is door de jaren heen enorm toegenomen. Je moet alles rapporteren en verantwoorden, vooral sinds de invoering van passend onderwijs. Er komt gewoon veel meer op leerkrachten af tegenwoordig. Ik moet van mezelf om zes uur naar huis, maar dan is het werk nog niet gedaan. Er blijven zoveel dingen liggen. Het houdt een keer op.”

Leraar speciaal onderwijs: 'Geld gaat naar besturen en komt lang niet altijd goed terecht'

Ook op vso-school Altra College in Amsterdam wordt de werkdruk gevoeld. Ze vallen onder de cao voor het primair onderwijs en dat moet anders, vinden ze. En het onderwijsgeld moet beter worden besteed, zegt Marlon Anches temidden van zijn collega’s. “Het gaat naar besturen en komt lang niet altijd goed terecht.”

Geen tijd

Jeannette van Eerden en Yvette Middel werken allebei op ikc de Klimboom in Arnhem. “Ik maak me ernstige zorgen over het onderwijs”, zegt Van Eerden. “Er moet positiever gesproken worden over het onderwijs, maar dan moet het ook positiever zijn. Er moet geld bij. Ik heb in de loop van de jaren veel zien veranderen en niet ten goede. Er is geen tijd om je les voor te bereiden. Je doet steeds meer thuis. Want het is toch je passie, wordt er dan gedacht.”

Ouders zijn vol begrip, zij zien dat we hier staan voor het onderwijs van hun kinderen

Ikc De klimboom bleef wel open vandaag. Twee collega’s ‘staken thuis’, de rest is aan het werk. “De ene collega deelt de zorgen meer dan de ander”, zegt Middel. “Ouders zijn trouwens vol begrip. Zij zien dat we hier staan voor het onderwijs van hun kinderen. Het is misschien vervelend als er gestaakt wordt, maar het is veel erger als er niets gebeurt.”

Stinkende best

Hoe nu verder? Die afsluitende vraag stelde dagvoorzitter Dolf Jansen op het podium aan AOb-voorzitter Liesbeth Verheggen. “Allereerst gaan we met z’n allen stemmen 20 maart. Na de verkiezingen zal er wat veranderen in het politieke landschap”, voorspelt ze. “En daarnaast roepen we de werkgevers op van zich te laten horen. Wij moeten weer met hen om de cao-tafel en hebben vandaag ons stinkende best gedaan. Nu is het hun beurt.”