Leraar kan data zelf beter gebruiken

Oplossingen vinden als iets niet goed gaat op school, kan beter, zegt Kim Schildkamp, hoogleraar aan lerarenopleiding van de Universiteit Twente. “We zien dat in het onderwijs heel veel beslissingen worden genomen op basis van intuïtie, kennis en ervaring. Kennis en ervaring zijn zeker belangrijk, maar intuïtie klopt bijvoorbeeld niet altijd. Ik wil onderwijspersoneel helpen met vaststellen wat het probleem is en wat de oorzaken hiervan zijn, zodat ze gericht een oplossing kunnen zoeken. Dat kan aan de hand van data.” 

Betekent dat ook: meer data verzamelen?

“Nee, gelukkig niet. Er zijn al heel veel data beschikbaar in het onderwijs. Te veel zelfs, drowning in data noemen ze dat ook wel. Wat wij mensen leren, is om de informatie die beschikbaar is op een effectieve manier in te zetten. Scholen waar we mee werken, zijn soms juist minder data gaan verzamelen: data die hen helpen bij het bereiken van hun doelen, in plaats van data die ze nu eenmaal al twintig jaar verzamelen.” 

Hoe werkt het zoeken naar een oplossing aan de hand van data in de praktijk?

“Een voorbeeld: als de examenresultaten van een vak tegenvallen, dan heb je natuurlijk de resultaten nodig van zowel schoolexamens als centrale examens en eerdere resultaten van toetsen. Vervolgens ga je samen nadenken, ook op basis van kennis en ervaring, over wat mogelijke oorzaken zijn voor het probleem. Zit dat in bepaalde profielen? Is er iets opvallends te zien in de doorlopende leerlijn? Heeft dat te maken met de manier van lesgeven in aanloop naar dat moment? En praat bijvoorbeeld ook met leerlingen over het probleem en de mogelijk oplossing. Met data bedoelen we niet alleen cijfers, maar alle beschikbare informatie die relevant is.”  

Kan iedereen dit?

“Jazeker. We gaan daar ook een begin mee maken tijdens de miniconferentie. We gaan gelijk aan de slag, in plaats van achterover leunen en luisteren. Ook gaan we in op wat er nodig is om als school te gaan werken met data. Zoals dat de schoolleiding dit faciliteert en dat mensen die enthousiast zijn de leiding nemen, als een soort rolmodellen. Zelfs leerkrachten die binnenkomen met de houding ‘ik werk al twintig jaar in het onderwijs, ik heb echt geen data nodig want ik ken mijn leerlingen’, komen dan tot de conclusie dat het werken met data echt wel wat toevoegt.”