Wij selecteren niet definitief op 11-jarige leeftijd

Op 1 augustus werd ik 66. Van die 66 levensjaren heb ik er 40 voor de klas gestaan. Met plezier en verbazing. Vanuit die verbazing begon ik 1997 met het schrijven van columns voor dit blad. Ironisch is, de columns van 25 jaar terug kun je zo weer plaatsen. Malle pedagogische opvattingen, dalend kennisniveau leraren, geïnstitutionaliseerde corruptie, het bestond toen, nu is het next level.

Neem bijvoorbeeld middelbare scholen met flexroosters voor brugklassers. Kinderen krijgen minder vaklessen en meer tijd om op een leerplein vanuit intrinsieke motivatie eigen keuzes te maken in het leerproces. Besturen noemen het innovatie en beheersen zo de kosten voor lescontact. De beroepsgroep leraar levert vanaf 1975 vakinhoud en kennisoverdracht in ten gunste van pedagogiek, onderwijskunde en nu dus ook lestijd. Murw gebeukt omarmen leraren de opgelegde gedachte dat niet zij, maar leerlingen verantwoordelijk zijn voor het leerresultaat. Het is de repeterende vergissing van het studiehuis uit 1998. Met adolescenten in de bovenbouw havo/vwo leerlingen mislukte dit jammerlijk, met twaalfjarigen kan het wel. Niet dus. 

Mijn 40 jaar voor de klas staan voor de nooit stoppende groei van deze grenzeloze domheid en de daaruit voortkomende dalende leerprestaties. Een trend die vooral kinderen die van thuis minder meekrijgen treft. 

Mijn 40 jaar voor de klas staan voor de nooit stoppende groei van deze grenzeloze domheid en de daaruit voortkomende dalende leerprestaties

Hoogleraar Louise Elffers is voorzitter van de Onderwijsraad en die kansenongelijkheid is haar ding. In De Volkskrant zegt ze: er is overtuigend wetenschappelijk bewijs dat vroege selectie de kansenongelijkheid vergroot. Een pijnlijke vergissing van iemand die ervoor doorgeleerd heeft. Wij selecteren niet definitief op 11-jarige leeftijd. Dakpanklassen. Doorstroming. Alles kan nog. Daarnaast. In de zomer sprak ik hierover met Franse onderwijsmensen. Ze sloegen zich op de dijen van het lachen en riepen: dus wij selecteren pas op 15-jarige leeftijd? Als je hier in een verkeerde wijk geboren bent, ga je naar een verloederd schoolgebouw met gedemotiveerde leraren. Daarom kiezen ouders van ruim 2 miljoen kinderen in Frankrijk voor particulier onderwijs.  

Niet het stelsel, maar de uitvoering is ons grote onderwijsprobleem. Die uitvoering dwingend verbeteren, daar gaat het nooit over in politiek bestuurlijke kring. Praten onder elkaar, met de deur dicht, met oesters en wijn, in een afgehuurd etablissement, over de brede brugklas van Elffers bijvoorbeeld, die gaat er komen en mislukken, dat gaat prima. Maar verder oogt de onderwijselite net zo murw als de leraren op het leerplein. Ze nemen geen verantwoordelijkheid, doen liever iets voor zichzelf.

40 jaar voor de klas, met plezier en trots, echt. Maar om me heen zie ik een zwakke beroepsgroep in een instortend onderwijsgebouw wegduiken voor vallende brokstukken. In dit blad mag ik voor jullie hierover nog acht columns schrijven en dan is dit klaar. Kortom, nog een jaar te gaan: het jaar dat ik de rekening opmaak… het jaar van de afrekening.