We doen weleens een meditatieoefening om tot rust te komen

Klassikaal onderwijs werkt. Althans, meestal. Het is voor de meeste studenten fijn om duidelijke kaders te hebben. Bovendien is een afwisseling tussen instructie, verwerking en toetsing het efficiëntst te organiseren met een groep cursisten die enigszins homogeen is qua intelligentie, verwerkingssnelheid en gedragsnormen. 

Maar tussen de ideale situatie van hierboven en de staande onderwijspraktijk zit helaas een gapend gat. Er zijn altijd deelnemers voor wie de klassieke onderwijsvorm niet werkt. Een zeer korte concentratiespanne, dromerigheid, problemen thuis, een indicatie in het ADD, ADHD, of AAS-spectrum, gevallen van hevige puberteit of een cocktail van alle eerdergenoemde feestelijkheden zorgen er soms voor dat een participant niet optimaal kan deelnemen aan het lesprogramma.  

Dat is vaak niet alleen hinderlijk voor die persoon zelf, maar ook voor de andere aanwezigen in het lokaal, de docent van dienst incluis. Het is daarom aantrekkelijk om voor leerplichtigen die in de normale onderwijssetting niet lekker meekomen een bijzondere voorziening te treffen. Dat kan natuurlijk alleen betaald worden als er voldoende kandidaten zijn die aan de toelatingseisen voldoen, maar sinds de wet op het knellend onderwijs is er zeker geen gebrek aan jongeren met een begeleidingswens. 

Er zijn potentiële risico’s, want zo’n buitengewone voorziening kan ook ontaarden in een probleemcumulatiegebied waar sommige Vogelaar-wijken nog een puntje aan kunnen zuigen, zeker als de wijkagent geen orde kan houden. Maar als je de juiste toon weet te raken, dan kan het de aanwezigen ook vleugels geven.  

Omdat ik vroeger al eens op een praktijkschool had geoefend met stoute jongetjes die onder mijn hoede aan een auto mochten sleutelen, vroeg mijn baas mij vorig schooljaar om dit jaar een groepje leerplichtigen te begeleiden in een alternatieve leerroute. Ik geef toe dat mijn tijd met deze groep het meest vermoeiende dagdeel van mijn week is, verjaardagen van mijn schoonfamilie uitgezonderd. Maar vaak raak ik ook verwonderd door alle creatieve en associatieve processen in taal en beeld die ik blijkbaar weet te activeren bij deze groep als ik iets aan de Nederlandse taal probeer te doen, zoals lezen, spelling of grammatica.  

Om mijn eigen geestelijke energie niet te ver uit te putten, doen we weleens een meditatieoefening om een beetje tot rust te komen. Daarna kunnen we dan uitgerust en met gerestaureerde concentratie verder, althans dat is het idee. 

Om te leren mediteren is het belangrijk dat je je richt op een vraag die je eindeloos kunt herhalen, zodat alle andere gedachten je hoofd verlaten. Een mooi voorbeeld is: ‘Wat is het nut van emmer zonder bodem?’ Toen ik aan mijn bijzondere klasje deze techniek voorlegde, antwoordde één autistische leerling omgaand: ‘Handig aan het strand als je een zandkasteel wil bouwen.’ 

Sindsdien zoeken wij gezamenlijk een antwoord op de vraag: ‘Wie weet een vraag die niemand kan beantwoorden?’