Vertrouw de ander

Schrijver en onderwijsmanager Asis Aynan legt in dit nummer op twee plekken ‘alledaags racisme’ bloot. In zijn column memoreert Asis hoe hij op zijn eerste werkdag als docent werd uitgelachen door een beveiliger toen hij zijn aanwezigheid op het roc verklaarde met ‘Ik kom lesgeven’. Vele onderwijsjaren later wordt hij niet herkend als hbo-manager. Toen Asis opgroeide leefde de belofte van de multiculturele samenleving nog. Toch werd hij als kind verplicht op de basisschool Arabisch te leren - terwijl zijn ouders Berbertalig zijn. Terwijl andere kinderen, net als Asis geboren in Nederland, dat niet hoefden. In zijn essay ‘Er is iets geknapt, maar ik ben niet kapot’ komen pijnlijke uitspraken voorbij. ‘Alledaags racisme’, plakte antropoloog Philomena Essed in 1984 op dit type omgangsvormen. ‘Alledaags’ leest als ‘klein’ - maar dat is het allerminst. Racisme is nooit klein, leert ook het boek De dochter van Harriët Duurvoort dat ik recent las. In dat boek tekent de Volkskrant-columnist het levensverhaal op van haar zwarte moeder die opgroeit in een witte wereld. Wat mij vooral bijblijft, is hoe ontzettend groot anders zijn is, als jouw omgeving je steeds ‘anders’ laat voelen. ‘De opmerkingen zijn niet van zijde, maar van het grofste schuurpapier’, schrijft Asis. De schurende opmerkingen worden niet gemaakt door extreemrechtse xenofoben, maar door collega’s, vrienden, buurtgenoten. Mensen waarin ik mijzelf herken. Dat is ongemakkelijk.

In het opiniestuk ‘Bevorder diversiteit met een professionele aanspreekcultuur’ schrijft diversiteitstrainer Crystal Hasell over docenten van kleur die het onderwijs verlaten: ‘Pas wanneer diversiteit niet alleen bij de ingang wordt verwelkomd, maar ook in de kern van de organisatie wordt opgenomen, kunnen docenten van kleur daadwerkelijk floreren in het onderwijs.’ Dat geldt natuurlijk voor de hele maatschappij en brengt ons terug naar de belofte van de multiculturele samenleving. Asis wil zijn biculturele kinderen niet opvoeden in ‘het wantrouwen van de huidige samenleving waarin men liever niet uit de eigen leefkring komt’. Hij weigert te leven in angst voor de ander. Aan zijn kinderen wil hij vertrouwen meegeven. Een echte ‘samen’-leving komt er alleen als iedereen zich in vertrouwen openstelt voor de ander. Doe je mee?