Toekomstbeeld

AI-supporters komen graag met rooskleurige scenario’s op de proppen. Wat als elk kind straks een persoonlijke digitale assistent tot zijn beschikking heeft? Eentje die moeilijke woorden uitlegt en helpt met rekenfouten. Hoe mooi als zo’n  AI-bot straks betaalbaar is voor iedereen, niet alleen voor kinderen van rijke ouders. 

In een Amerikaanse AI-podcast hoorde ik Reid Hoffman onlangs zo’n toekomstbeeld schetsen. Als oud-bestuursvoorzitter van LinkedIn, AI-ondernemer en risico-investeerder heeft hij belang bij zijn blik door een roze bril. Maar terugkijkend op de komst van computers, laptops, tablets, digiborden en geflipte klaslokalen is er ook reden om sceptisch te zijn over de heilzame werking van technologische innovaties in het onderwijs. Dat schrijven ook de auteurs van ‘Wijze lessen - Digitale didactiek’, een boekje dat aan bod komt in dit Onderwijsblad.

Bots zullen voor kinderen met een onderwijsachterstand nooit zo waardevol zijn als leraren

Er zijn ook sombere AI-toekomstscenario’s. Wat als kunstmatige intelligentie straks het werk vervangt van programmeurs, servicemedewerkers of boekhouders? Dan verdwijnt hun loon in de zakken van BigTech. 

En dat scénario is geen toekomstmuziek. Volgens een eind augustus verschenen studie van Stanford-econoom Erik Brynjolfsson is de werkgelegenheid van jonge Amerikanen sinds 2022 al met 13 procent afgenomen in deels door AI vervangbare beroepen als softwareontwikkeling, klantenservice en accountancy.

Voor de zomervakantie al presenteerde de AOb een leidraad voor AI-schoolafspraken. Als leraren zelf de regie behouden zal dat vast bijdragen aan nuttig en verantwoord gebruik ervan. Misschien hoeven de hakken niet eens in het zand. Als technologie kan helpen tegen het lerarentekort of werkdruk is dat prachtig.

Onderzoek toont aan dat taalmodellen zoals ChatGPT prima feedback kunnen geven op essays. Bas Haring, hoogleraar aan de Universiteit van Leiden, gaf student Alicia Choi onlangs alle ruimte om gebruik te maken van AI-scriptiebegeleiding. Dat werkte, al ziet Haringa ook beperkingen. ‘Dat ding wordt niet boos’, zei hij in Met het Oog op Morgen.

AI-revolutie of niet, bots zullen voor kinderen met een onderwijsachterstand nooit zo waardevol zijn als leraren.  AI-hulpjes kunnen geen kinderen troosten en of opbeuren met een grapje. Geen bot wordt ooit rolmodel of veilige haven.