Marlisa Hommel heeft gezien dat collega's en leerlingen zich onveilig voelen op verschillende scholen waar ze heeft gewerkt. Ze vraagt zich af waarom het belang van veiligheid op school wordt gebagatelliseerd.
Tekst Marlisa Hommel - - 4 Minuten om te lezen
Beeld: Typetank
Veiligheid is voor mij in de klas bijna even belangrijk als ademhalen. Mijn leerlingen komen regelmatig naar mij toe tijdens en tussen de lessen door. Ze benadrukken hoe fijn ze het vinden dat ik in mijn lessen actuele onderwerpen betrek én ze het gevoel geef dat iedereen ongegeneerd zichzelf mag zijn.
Collega’s vonden het nodig om mij schofterig te behandelen
Helaas is dit voor mijn gevoel niet het geval op de andere scholen waar ik de afgelopen dertien jaar heb lesgegeven. De veiligheid op diverse onderwerpen wordt dermate niet gewaarborgd, dat ik mij zorgen maak over de staat van veiligheid op scholen. Het gaat nu telkens over hoe de maatschappij aan het polariseren is, maar is polarisatie op scholen niet altijd de onzichtbare norm geweest?
Een van de gebeurtenissen die mij hard raakte was het voorval van een leerling die vertelde dat ze een-op-een bijles had gehad van een collega. Hij gaf haar een onveilig gevoel door grensoverschrijdend gedrag in een kleine afgezonderde kelderruimte. Ik adviseerde haar naar de vertrouwenspersoon te gaan en die schroomde vervolgens niet om naar de schoolleiding te stappen. Helaas vond die het niet nodig om de desbetreffende collega hierop aan te spreken, waarna de leerling en ik ons onveilig voelden als de ‘kelder-collega’ aanwezig was.
Helaas bleef het hier niet bij: de desbetreffende docent had een relatie met een leerling in diens klas. Ook hiervan was de schoolleiding op de hoogte gebracht. De docent kreeg alleen een tik op de vingers. De schoolleiding en collega’s keken ook weg toen bleek dat de collega een andere collega stalkte. De grensoverschrijdende docent kon toch goed lesgeven, dus wat was nou precies het probleem?
Ook was er een incident van een collega die transgender is. Ze werd uit de klas gehaald door de schoolleiding. Er werd haar medegedeeld dat ze de voornaamwoorden hij en hem moest gebruiken en zich als ‘meneer’ en ‘meester’ moest voorstellen omdat er klachten van ouders waren binnengekomen dat hun kinderen er ‘verward’ van raakten. En dat terwijl de school beweert een 'LHBTI+vriendelijke’ school te zijn en activiteiten ondersteunt die passen binnen de Gender and Sexuality Alliance (GSA).
De schoolleiding koos de kant van een klagende ouder. Ik hoop dat de klager tevreden stellen het waard was om de rest zich onveilig te laten voelen. Na dit incident werden LHBTI+-leerlingen enorm gepest, omdat de andere leerlingen wezenlijk een vrijbrief van de schoolleiding hadden gekregen dit te doen. De docent is aan het einde van het schooljaar vertrokken, maar de leerlingen moesten nog jaren met de consequenties hiervan dealen.
Verder werd ik door de leiding van een school gesommeerd om geen les te geven over klimaatverandering. Dit werd weggezet als ‘linkse indoctrinatie’. Actuele onderwerpen waren niet welkom buiten de desbetreffende schoolvakken, zelfs als de leerlingen het fijn vonden om over relevante onderwerpen te leren. Terwijl ik beticht werd van indoctrinatie, was er een collega die in de VVD-gemeenteraad zat en aan een leerling vertelde dat GroenLinks een achterlijke partij was. Het zal u niet verbazen: de schoolleiding heeft hier niks mee gedaan. Leerlingen zich onveilig laten voelen is blijkbaar acceptabel als iemand niet precies dezelfde waarden heeft.
Ook frappant was dat ik van collega’s wél klimaatactivist mocht zijn, maar geen mensenrechtenactivist. ‘Radicale’ uitingen als ‘ik hoop dat kinderen weer naar school kunnen’ en ‘het maakt mij verdrietig om te zien dat mededocenten hun leven verloren zijn in de oorlog’ werden bestempeld als ‘onprofessioneel’.
Het escaleerde dusdanig dat collega’s het nodig vonden om mij schofterig te behandelen. Ik werd agressief aangestoten voor de ogen van twee andere collega’s. Kleurrijke termen werden gebruikt als “ontsla die vrouw van de nacht” (ik gebruik een eufemisme) en “ik zag je al niet als collega, maar nu ook niet meer als mens”.
Frustraties van collega’s werden op stuitende wijze botgevierd op de zondebok. De schoolleiding vond het belangrijk om er niet “tussenin te staan” en wederom keken collega’s weg. Saillant detail was dat dezelfde leidinggevende mijn functioneringsgesprek vervolgens in detail besprak met de mensen waar ik over had gesignaleerd. Met het idee van professionaliteit had deze school blijkbaar niet veel op.
Dit heeft helaas plaatsgevonden op niet één, maar op verschillende scholen in dertien jaar tijd. Gelukkig betrof het niet alle scholen waar ik heb lesgegeven. Het baart mij zorgen dat we niet garant kunnen staan voor het creëren van een veilige omgeving voor elkaar, laat staan voor leerlingen. Willen we schoolleidingen die zich alleen bezig houden met imago en hun eigen carrière, of willen we leidinggevenden die de veiligheid binnen een team waarborgen?
Ik vrees dat dit verhaal voor veel docenten herkenbaar is. Helaas lijkt het alsof ik mezelf steeds moeilijker kan overtuigen dat een school zich als toevluchtsoord kan profileren voor die leerlingen die het nodig hebben. Veiligheid is een randvoorwaarde om te kunnen leren. Dat is waarom we docent zijn geworden, toch?
Marlisa Hommel is docent Engels op ROC Nijmegen
Ben je al lid? Login om verder te lezen.