Tussen laptops en smartphones is de moderne leraar verworden tot schermpolitieagent, concludeert Laurens Rötgers. Toch toont onderzoek: analoog leren werkt beter. Pen, papier en aandacht blijken krachtiger dan digitale apparaten.
Tekst Laurensz Rötgers docent in het mbo - - 2 Minuten om te lezen
Columnist Laurensz Rötgers. Beeld: Typetank
‘Wie studeert, investeert in de toekomst’, las ik op een poster bij de universiteit. Nogal een open deur, want investeren in het verleden lijkt me nogal ingewikkeld, behalve als je geschiedenis studeert. Ik was op weg naar een werkcollege, want sinds vorig jaar investeer ook ik weer in mijn eigen toekomst en volg ik een master. Tijdens het werkcollege viel mij op hoe normaal het is geworden om je te verstoppen achter een laptopscherm.
Op de school waar ik werk, zie ik eenzelfde verschijnsel. Zeker sinds de invoering van een overigens halfslachtig mobieltjesverbod, is de Chromebook de steun en toeverlaat van iedere puber. Er worden voortdurend spelletjes op gespeeld, de deelname aan de verfoeilijke sociale media gaat onverminderd door en waarschijnlijk gebeurt er virtueel ook nog van alles waar ik geen weet van heb en ook geen weet van wil hebben. Tijdens zelfstandige werkuren zie ik collega’s achter in de klas zitten in plaats van dat ze ervoor staan. De moderne leraar is een schermpolitieagent geworden.
De moderne leraar is een schermpolitieagent geworden
Zelf breng ik ook veel tijd door achter schermen. In een poging dat te verminderen, leefde ik afgelopen zomervakantie zonder smartphone. Ik moet toegeven dat dit allerlei praktische bezwaren met zich mee bracht, maar na enige ontwenningsverschijnselen werd ik een beduidend gelukkiger mens. Ik sliep beter, las veel meer boeken en had ondanks of juist door het ontbreken van WhatsApp een intenser contact met vrienden en bekenden. De oplettende lezer is de verleden tijd in bovenstaande zinnen ongetwijfeld opgevallen, want toen het schooljaar begon, ging het meteen mis. Ik kan zonder smartphone niet inloggen op ons leerlingvolgsysteem. De tweestapsverificatie dwong mij tot heringebruikname van mijn smartphone.
Terug naar de universiteit. Het werkcollege ging over leren in tijden van digitalisering. In een schier oneindige reeks wetenschappelijke artikelen wordt gehamerd op de voordelen van lezen op papier en hoe het frequent lezen van fictie een positief effect sorteert op de leesvaardigheid van opgroeiende kinderen. Ook het maken van aantekeningen op papier zorgt ervoor dat de informatie een stuk beter in het brein wordt verwerkt, dan wanneer er digitaal wordt geknipt en geplakt.
Na ruim een decennium gedigitaliseerd onderwijs zijn de opbrengsten daarvan helaas geringer dan de onbedoelde gevolgschade. Leesvaardigheid en concentratievermogen zijn nog nooit zo slecht geweest. Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek toont aan dat analoog werken beter is. Als we dat weten, waarom brengen we het dan niet in praktijk? Het vraagt niets nieuws, we hoeven alleen een stap terug te doen naar een situatie die we nog kennen: leren met een boek, een pen en een schrift. Wie wil investeren in de toekomst, moet leren van het verleden. Ik pleit dan ook voor de (her)invoering van het BAND-onderwijs: Bring Absolutely No Device.
Ben je al lid? Login om verder te lezen.