'De bank lacht beginnende leraren uit als ze om een hypotheek vragen'

Naast het schoolgebouw waar mijn zoontje leert lezen en schrijven, staat een leuk, vrolijk opgeschilderd huis. Het is de oude bovenmeesterswoning, in het verleden eens verkocht aan een dorpsgenoot, die er naar tevredenheid woont, maar die uiteraard niet in het onderwijs werkt. In de wrange ironie van de huidige woningmarkt zou een leerkracht dit mooie, vrijstaande huis namelijk nooit kunnen betalen. Ik misgun de huidige bewoners hun woongenot niet, maar ergens klopt het natuurlijk niet.

Het kan wel

Toch gloort er de laatste jaren hoop aan de horizon. ‘Pabostudenten krijgen baan en woning in Almere’, las ik bijvoorbeeld in een nieuwsartikel. Een samenwerking tussen de gemeente, schoolbesturen, de pabo, een woningcorporatie en een makelaar moet een eind maken aan het lerarentekort. Het is het soort initiatief dat mijn hart een sprongetje doet maken en om met onze aanstormend minister-president te spreken: Het kan dus wel. 

Als ik als leraar Nederlands in Amsterdam zou willen werken, is dat vrijwel onmogelijk

Almere is daar niet uniek in. Tal van steden lanceerden de afgelopen jaren met wisselend succes dergelijke initiatieven. Nu is het wachten op een landelijke aanpak, want als ik als leraar Nederlands in bijvoorbeeld Amsterdam zou willen werken, dan is dat nog steeds vrijwel onmogelijk. Van mijn salaris zou ik onmogelijk een woonruimte kunnen betalen waar ik met mijn gezin redelijkerwijs kan wonen. 

Hoewel onderwijs pijnlijk genoeg hét grote afwezige thema was bij de laatste verkiezingscampagne, is dé onderwijspartij nu voor het eerst de grootste geworden. De link tussen de veelbesproken woningcrisis en het lerarentekort is niet zo moeilijk te leggen. Veel docenten verdienen als starter te veel om nog in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning, maar worden bij de bank uitgelachen als ze met hetzelfde salaris een hypotheek voor een starterswoning vragen. Ze zijn dus veroordeeld tot de krankzinnige tarieven van de vrije huursector. Ooit was er eens een kabinetje dat het ministerie van VROM heeft opgedoekt, want de vrije markt zou dit allemaal veel beter kunnen. Tja.

Je mag hopen dat dit schoolmeestersinzicht eens doordringt bij beleidsmakers

De overheid moet op landelijk niveau weer regie nemen op dit thema. Gemakkelijk is dat niet, want wat doe je dan met al die starters die binnen enkele jaren het onderwijs weer verlaten? En docenten wiens zoveelste tijdelijke contract vanwege de flexibele schil niet wordt verlengd? Moeten die dan meteen ook hun huis uit? Of is er sprake van een levenslang woonrecht, zoals dat vroeger bij een dergelijke woning gebruikelijk was? Een jaartje werken in het onderwijs, woonrecht verwerven en dan lekker verder als consultant? Dat kan ook niet de bedoeling zijn. Maar hoe moet het dan wel?

Regie, daar gaat het om. Een klas waarin alle leerlingen iets op eigen houtje doen, kent weinig leerrendement. Je mag hopen dat dit schoolmeestersinzicht eens doordringt bij beleidsmakers.