Veel onderwijsinnovatie, weinig effect

Nieuwe onderwijsconcepten, meer maatwerk, het Nederlandse onderwijs innoveert volop. Maar de evaluatie van al die vernieuwingen is matig en brengt niet per se onderwijsverbetering, schrijft de Onderwijsinspectie vandaag in de Staat van het Onderwijs. Er moeten betere ijkpunten komen om te kijken of de prestaties van leerlingen omhoog gaan. Niet alleen bij taal en rekenen, maar ook bij burgerschap en persoonsvorming.

Onduidelijk

Nederland is wereldkampioen onderwijsinnovatie. De variëteit aan schooltypen is enorm. Variërend van iPad-scholen naar leerpleinen of maatwerkdiploma’s, van Montessori tot tweetalig onderwijs en technasia. Dat levert volgens inspecteur-generaal Monique Vogelzang regelmatig ‘mooi en vernieuwend onderwijs’ op. Er wordt wel geëvalueerd, maar heel beperkt. De belangrijkste vragen laten vernieuwende scholen liggen. Gaan de schoolprestaties omhoog? Zijn leerlingen gemotiveerder? Verbetert de aansluiting op de arbeidsmarkt? ‘En daardoor zijn onderwijsvernieuwingen vaak weinig duurzaam en het is onduidelijk of ze beter onderwijs leveren voor toekomstige generaties leerlingen en studenten.’

De Onderwijsinspectie: De evaluatie van vernieuwende onderwijsconcepten is matig en brengt niet per se onderwijsverbetering’

Minder vrijblijvend

Voor de inspectie is het een reden om te pleiten voor heldere ijkpunten. ‘Het ontbreekt aan een duidelijk fundament van gezamenlijke doelen’, schrijft Vogelzang. ‘Dat vraagt om iets minder vrijheid en vrijblijvendheid.’ De overheid moet de regie nemen, om vast te stellen wat er in de toekomst echt nodig is voor leerlingen en studenten. Het debat over het curriculum – ingezet door voormalig staatssecretaris Sander Dekker onder de titel Onderwijs 2032 en nu omgevormd tot Curriculum.nu – is volgens haar een unieke kans. Dat moet een ‘duidelijke en beperkte set aan ijkpunten’ opleveren. Zeker als het gaat om taal en rekenen, maar ook bij burgerschap en persoonsvorming.

Meer lezen over de conclusies van de Onderwijsinspectie in de Staat van het Onderwijs? Lees: Inspectie: lerarentekort bedreigt kwaliteit en vergroot ongelijkheid.