VO

Slob past spelregels eindexamens aan

Demissionair onderwijsminister Arie Slob past de regels rondom de eindexamens in 2022 aan in vergelijking met het jaar ervoor. Examenleerlingen mogen dit jaar in principe geen vak meer wegstrepen. Wel krijgen alle diplomakandidaten twee pogingen voor herkansing en blijft het derde tijdvak staan.

Tekst Karen Hagen - Redactie Onderwijsblad - - 4 Minuten om te lezen

flickr-frans-peeters

\x3ca href=\"https://www.flickr.com/photos/suspeeters/27004376672/in/photolist-H9hunf-4d8CNo-HhBadv-UwxNLN-9WPtyy-4dsKiW-4dsFo1-4d8v99-4dsJFf-4doBH4-4dsQ4G-4doCei-4dsGHw-4dongV-4d8Q8L-4dopp6-9WPtgE-4doNzk-bCkQ1t-2ma3ga7-4d8FMQ-52RehV-dyKEvA-4d8nCL-5KpeMq-

Met een brief aan de Tweede Kamer geeft de onderwijsminister de examenkandidaten meer duidelijkheid over wat hen te wachten staat.

Minder soepel

In vergelijking met het afgelopen eindexamen zijn de regels minder soepel. Vorig schooljaar konden eindexamenkandidaten namelijk een vak - als het geen kernvak was - wegstrepen. Dit heette de duimregeling: leerlingen mochten een vak ‘duimen’ zodat het niet meetelde in de slaag-zakregeling.

In vergelijking met het afgelopen eindexamen zijn de regels in 2022 minder soepel

Het wegstrepen van een vak kan bij het aankomende eindexamen niet. Dit leidde 'tot een gerichte inspanning binnen het vakkenpakket en tot verlies van motivatie om onderwijs te volgen voor 'duimvakken'', zo schrijft Slob. Docenten vertelden het Onderwijsblad vorig schooljaar hoe leerlingen al in een vroeg stadium wegbleven bij hun 'wegstreepvak'. Het spreiden van de eindexamens over drie tijdvakken kan volgend jaar nog wel.

Ook voor vmbo-leerlingen verandert er iets. Zij konden vorig schooljaar hun beroepsgerichte profielvakken afsluiten in een schoolexamen. Scholen konden op die manier zelf kiezen wanneer ze het examen afnamen. Dit jaar wordt het centraal schriftelijk en praktisch examen (cspe) voor de beroepsgerichte profielvakken weer gedeeltelijk als centraal examen afgenomen.

Gigantische werkdruk

De nieuwe spelregels - een derde tijdvak en twee herkansingen - zullen in de praktijk meer werk opleveren voor docenten, verwacht AOb-bestuurder Jelmer Evers. De verwachting is dat docenten een bulk nakijkwerk krijgen, omdat meer leerlingen gebruik zullen maken van de tweede herkansing. Zij kunnen immers geen vak meer wegstrepen. Bovendien kunnen examens over drie tijdvakken worden gespreid.

"Heel goed dat er wel maatregelen worden genomen, want we maken ons zorgen over onze leerlingen. Maar ook over de werkdruk van de docenten", zegt Evers. "Die is nu al gigantisch en we weten van vorig jaar dat de werkdruk piekte rondom de eindexamens. Dat zal bij de aankomende examens zeker niet minder zijn zonder duimregeling."

De werkdruk is al gigantisch en we weten van vorig jaar dat de werkdruk piekte rondom de eindexamens

De AOb-bestuurder wijst ook op de discussie over het doorwerken in de zomervakantie vorig jaar van docenten in Noord-Nederland vanwege het derde tijdvak. Dit jaar zou dat gelden voor de collega's in Midden-Nederland. Evers: “We zijn goed betrokken bij de gesprekken over de eindexamens en erkennen de complexiteit, maar als onderwijsbonden zijn we niet tevreden over de uitkomst. Er moeten duidelijke afspraken komen over het zoveel mogelijk beperken van de extra werkdruk. Door extra werkzaamheden helder en adequaat te faciliteren en door eventuele alternatieven voor het doorwerken in de vakantie.”

Voorkeur

De richting die de minister nu kiest, sluit deels aan bij wat docenten van examenklassen mavo, havo en vwo begin deze maand lieten weten via een AOb-enquête (ruim 1100 respondenten). Het liefst zien de docenten dat leerlingen twee vakken mogen herkansen als maatregel wanneer de scholen openblijven. 71 procent van de docenten kruiste deze optie aan als één van de mogelijkheden waarbij zij voor meerdere antwoorden konden kiezen. Een stuk minder populair zijn een derde tijdvak (bijna 30 procent) en de duimregeling (27 procent).

Docenten zien het liefst een extra herkansing als maatregel

Ook als de scholen dicht moeten, is de extra herkansingsmogelijkheid de meest favoriete optie van docenten. In deze situatie is het derde tijdvak (53 procent) en de duimregeling (46 procent) een maatregel die meer docenten zien zitten dan wanneer de scholen openblijven.

Helemaal geen aanpassingen aan het examen doen, vinkt één op de vijf docenten aan als de scholen openblijven. Dit slinkt bij een scholensluiting naar bijna 7 procent.

De dupe

Meerdere docenten wijzen er in de open opmerkingen op dat deze generatie eindexamenleerlingen het meest de dupe is van de coronacrisis. Zo schrijft een docent: ‘Voor de leerlingen die nu in vwo 6 zitten is de periode online les krijgen langer dan de leerlingen van vorig jaar. Ze hebben eind klas 4 en gedurende klas 5 minder onderwijs gekregen. Die achterstanden in studievaardigheden, concentratie en beheersing van de stof zie ik.’ Evers is hierover ook in gesprek. "Wij gaan samen met het ministerie en andere onderwijsorganisaties kijken welke interventies nodig zijn om leerlingen weer gemotiveerd te krijgen."

Over de te nemen maatregelen schrijven docenten in de peiling ook dat het meer werkdruk oplevert. ‘Een extra tijdvak vind ik - gezien het feit dat de huidige examenleerlingen met corona en veel zieken te maken hebben gehad - heel eerlijk. Dit moet na corona niet zo blijven, want het geeft extra veel werkdruk.’

Een leraar over het wegstrepen van een vak: 'Leerlingen hebben nu onder een 2 gehaald voor het CE'

De duimregeling is duidelijk minder populair, zo blijkt uit de peiling. Een docent geeft aan waarom: ‘Leerlingen streepten voorafgaand aan het CE al een vak weg. Er had een minimumeis voor ieder vak moeten zijn om te stimuleren voor alles je best te doen en dan achteraf er eentje te mogen strepen. Leerlingen hebben nu onder een 2 gehaald voor het CE.’

De onderwijsbonden hebben ook gezamenlijk gereageerd en vinden dat de huidige voorstellen van de demissionaire minister weinig tot geen rekening houden met het onderwijspersoneel. Lees de reactie.