Ruim miljard euro aan reserves bij schoolbesturen

Schoolbesturen in het basisonderwijs hebben in totaal zo’n 850 miljoen euro aan – waarschijnlijk – te hoge reserves. In het voortgezet onderwijs gaat het om zo’n 245 miljoen euro. De reserves van beide sectoren samen komen daarmee uit boven één miljard euro.

Nu is een financiële buffer op zichzelf een goede zaak, schrijft de inspectie. Zoals op dit moment blijkt tijdens de coronacrisis. ‘Financieel gezonde besturen hebben nu de armslag om leerlingen zoveel mogelijk te blijven bedienen van goed onderwijs.’

‘Als een goede onderbouwing van de reserve ontbreekt, zal de inspectie vragen hoe het bestuur dit gaat afbouwen’

Maar sommige besturen zijn wel erg spaarzaam. Een klein deel van de scholen houdt ‘ruimschoots’ meer geld achter de hand dan volgens de inspectie nodig zou zijn.

Dat laatste is minister Slob – en de AOb – al jarenlang een doorn in het oog, want elke cent die wordt opgepot komt niet ten goede aan het onderwijs. Slob meldde eerder dit jaar dan ook aan de Tweede Kamer dat oppottende besturen zich moeten gaan verantwoorden.

Signaleringswaarde

Om de hoogte van de reserves in kaart te kunnen brengen heeft de inspectie nu een ‘signaleringswaarde’ ontwikkeld. Dat is de uitkomst van een berekening die in alle onderwijssectoren kan worden toegepast. De formule levert het bedrag op dat een bestuur redelijkerwijs nodig heeft om bezittingen te financieren en risico’s op te vangen.

In het basisonderwijs blijkt 60 procent van de besturen een eigen vermogen te hebben dat boven de norm van de signaleringswaarde uitkomt, in het voortgezet onderwijs ligt het percentage op 46 procent.

Samenwerkingsverbanden

De samenwerkingsverbanden passend onderwijs spannen de kroon: de reserves van 88 procent van deze verbanden scoren boven de signaleringswaarde. ‘Net als bij de schoolbesturen gaat het bij de meeste samenwerkingsverbanden om een relatief kleine overschrijding’, schrijft de inspectie. Maar net als in de andere sectoren steekt een aantal besturen er met kop en schouder bovenuit.

Universiteiten

In het hbo en bij de universiteiten liggen de bedragen en percentages veel lager. Besturen in het mbo hebben in totaal zo’n zestig miljoen euro aan mogelijk bovenmatig eigen vermogen, in het hbo gaat het om 10 miljoen euro en bij de universiteiten om drie miljoen. ‘In het hoger onderwijs zijn nauwelijks aanwijzingen voor het ondoelmatig aanhouden van reserves’, zegt de inspectie.

‘In het hoger onderwijs zijn nauwelijks aanwijzingen voor het ondoelmatig aanhouden van reserves’

Onderbouwing

De inspecteurs willen de komende tijd met schoolbesturen het gesprek over het eigen vermogen aangaan. ‘Een bestuur kan goede redenen hebben om tijdelijk meer eigen vermogen aan te houden’, vindt de inspectie. ‘Maar als een goede onderbouwing ontbreekt, zal de inspectie vragen hoe het bestuur het eigen vermogen gaat afbouwen – en we gaan ook volgen of dat gebeurt.’