NPO ‘niet uitvoerbaar’ door lerarentekort, werkdruk en lesuitval

‘Er is meer dan genoeg geld, maar er is binnen de school geen personeel dat het extra werk kan uitvoeren.’ ‘De korte termijn waarop het geld moet worden uitgegeven maakt het haast onmogelijk voor blijvende verbetering van de onderwijsresultaten te zorgen.’ ‘Er wordt een berg geld over de schutting gegooid, en de school mag het verder uitzoeken. Maar er is geen tijd en er is geen personeel.’

Dat zijn drie van de reacties in een AOb-enquête die zo’n 1900 leraren voortgezet onderwijs hebben ingevuld.

“Het onderwijs is toe aan een deltaplan – geen overbruggingsplan”

De respondenten hebben vooral kritiek op het feit dat de 8,5 miljard euro uit het NPO binnen twee jaar moet worden uitgegeven. “Het is op zichzelf goed dat het kabinet 8,5 miljard euro uittrekt om de onderwijssector te hulp te schieten”, vat AOb-voorzitter Tamar van Gelder samen. “Maar de onderliggende problemen zoals het lerarentekort, de tanende onderwijskwaliteit, de werkdruk en oplopende kansenongelijkheid los je daarmee niet op. Daar zijn structurele middelen voor nodig. Zowel in het vo, waar deze enquête is uitgevoerd, als in het po. De situatie is volstrekt vergelijkbaar.”

Werkdruk

Van de respondenten geeft 84 procent aan dat het NPO niet uitvoerbaar is in de huidige situatie, door het lerarentekort, de werkdruk en de uitval van lessen vanwege corona. “De werkdruk is gigantisch en er is geen personeel meer te vinden”, zegt Van Gelder. “Invalpools zijn opgedroogd. Extra handen op school zijn er niet meer, omdat dit personeel de gaten vult die zijn ontstaan door het lerarentekort.”

Bijlesbureau

Van deze situatie profiteren de bijles- en uitzendbureaus. Van Gelder: “Uit onze enquête blijkt dat bijna 60 procent van de scholen met NPO-geld personeel van commerciële bureaus inhuurt. Hierdoor worden scholen afhankelijker van externe partijen.” Ook de Onderwijsraad waarschuwt in zijn onlangs verschenen advies ‘Publiek karakter voorop’ dat publiek en privaat onderwijs steeds meer verstrengeld raken.

Concentratie

Veel leraren maken zich ernstige zorgen, zo blijkt uit de enquête. Bijna 60 procent van hen ziet dat leerlingen bij hun vak vertraging oplopen. Ruim 70 procent ziet dat leerlingen sinds corona minder gemotiveerd zijn, en bijna driekwart van de leraren maakt zich zorgen over het welbevinden van de leerlingen. Meer dan 80 procent van de leraren geeft aan dat leerlingen zich, in vergelijking met vóór corona, moeilijker kunnen concentreren.

Deltaplan

De AOb pleit er in een brief aan de Tweede Kamer voor om het resterende bedrag van het NPO om te zetten in een desnoods kleiner, maar wel structureel bedrag. “Dan kan het geld zorgvuldiger worden besteed en de situatie in het onderwijs duurzaam worden verbeterd”, zegt Van Gelder. “Het onderwijs is toe aan een deltaplan en geen overbruggingsplan.”