Nieuw vonnis: tweedejaars studenten wegsturen mag soms toch

Dit voorjaar bleek dat hogescholen en universiteiten massaal de wet overtraden met hun regels voor het bindend studieadvies. Veel onderwijsinstellingen pasten hals over kop hun beleid aan.

Kern van de zaak was dat opleidingen maar één keer een bindend advies mogen geven. Ze kunnen niet zeggen: je moet minstens vijftig studiepunten behalen in je eerste jaar en dan de overige studiepunten in je tweede jaar. Want dan oordelen ze eigenlijk twee keer.

Uitzonderlijke omstandigheden

Na een reeks rechtszaken leek de conclusie dat tweedejaars helemaal niet meer weggestuurd mochten worden. Alleen in hoogst uitzonderlijke omstandigheden zou een onderwijsinstelling een student kunnen doorlaten naar het tweede jaar om later alsnog een bindend studieadvies te geven. Een student kan bijvoorbeeld al vroeg in het jaar een ernstig ongeluk krijgen en geen studiepunten meer behalen: dan mag hij het als tweedejaars opnieuw proberen.

Maar de opleidingen hebben toch iets ruimere mogelijkheden, nuanceert onderwijsrechtbank CBHO in enkele nieuwe vonnissen.

Een opleiding mag het bindend studieadvies best uitstellen als een student door persoonlijke omstandigheden niet aan de norm voldoet. Ook als het maar een paar punten scheelt.

Ongeschikt voor de opleiding

En daarna mag de opleiding zo’n student een andere norm opleggen dan in het eerste jaar. Men mag bijvoorbeeld eisen dat die student in het tweede jaar de propedeuse volledig afrondt. Als dat niet lukt, is dat “in het algemeen een gegeven dat kan duiden op ongeschiktheid voor de opleiding”, stelt de rechter in een zaak die de Hogeschool Inholland van een tweedejaars student heeft gewonnen.

Maar de opleidingen krijgen beslist geen vrijbrief van de rechter. Ze moeten ook in het tweede jaar de persoonlijke omstandigheden van de student laten meewegen in hun bindende advies. De Hogeschool Inholland heeft hierdoor twee andere rechtszaken verloren.

Coulance

Ook de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht ging onderuit bij het CBHO. Een student art & technology heeft ernstige slaapproblemen en behaalde in twee jaar tijd slechts negentien studiepunten. De medische omstandigheden zijn volgens de rechter grond voor coulance. De kans is misschien gering dat deze student de opleiding binnen redelijke tijd afrondt, maar dat maakt hem nog niet ongeschikt, vindt de rechter. Deze slaperige tweedejaars mag zijn opleiding dus gewoon voortzetten.