Minister Slob verduidelijkt wet voor vak burgerschap

Iedereen kan sinds vanochtend reageren op het nieuwe wetsvoorstel dat online is gezet voor internetconsultatie. De nieuwe regels gelden voor alle scholen in het funderend onderwijs, ook de particuliere en de scholen voor speciaal onderwijs.

De Onderwijsminister geeft in de toelichting meer uitleg over zijn voorstel. Scholen moeten zich richten op de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en de mensenrechten. Leerlingen moeten daarvoor respect krijgen en kennis over ontwikkelen. Ook moeten leerlingen leren hoe ze een bijdrage aan de maatschappij kunnen leveren. Bovendien moet de school de plek zijn waar de waarden in de praktijk worden gebracht.

Gen

Meer aandacht voor burgerschap is hard nodig volgens Slob. Zeker in tijden van individualisering. ‘Kinderen worden immers niet geboren met een democratisch ‘gen’ en krijgen niet vanzelfsprekend vanuit huis kennis en respect mee voor de basiswaarden van onze samenleving’, schrijft hij.

‘Kinderen worden immers niet geboren met een democratisch “gen” en krijgen niet vanzelfsprekend vanuit huis kennis en respect mee voor de basiswaarden van onze samenleving’

Nederlandse leerlingen uit de tweede klas van de middelbare school scoorden in een internationaal onderzoek met hun burgerschapskennis rond het internationaal gemiddelde. Wel bleek dat de leerlingen veel lager scoorden dan leeftijdsgenoten in vergelijkbare landen, zoals in Scandinavië en België. UvA-onderzoeker Anne Bert Dijkstra zei eerder al dat het vak burgerschap zich weinig lijkt te ontwikkelen. Ook de Onderwijsinspectie concludeerde in een rapport al dat er behoefte is aan duidelijkheid.

De huidige regels voor burgerschap bieden scholen te weinig houvast en zijn te algemeen geformuleerd. Scholen bepalen zelf hoeveel lessen ze geven en vaak zijn er geen leerdoelen of is er weinig verbinding tussen lessen. Slob wil met het nieuwe wetsvoorstel één gezamenlijke ‘opdracht’ afspreken en vastleggen en ook de inspectie meer handvatten geven om in te grijpen. Nu kan dat alleen als een school helemaal niets aan burgerschap doet.

Bordje

Tussen de reacties op de internetconsultatie merkt een docent uit het primair onderwijs op dat er steeds meer zaken op het bordje van de school komen. In dagblad Trouw zei Slob vandaag dat scholen bij dit onderwerp zelf aangaven dat ze duidelijkere regels willen.

Slob vindt ook niet dat de vrijheid van onderwijs met zijn wetsvoorstel in het geding komt. ‘Scholen houden in lijn met de vrijheid van onderwijs veel ruimte om zelf inhoud en vorm te geven aan burgerschapsonderwijs’, schrijft hij. Wel moeten scholen zich aan de fundamentele waarden houden die in het nieuwe voorstel staan beschreven.