Leerkrachten vaker langdurig ziek thuis

Uitkeringsinstantie UWV houdt bij hoeveel mensen instromen in de wia, de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. Deze uitkering is bedoeld voor mensen die twee jaar of langer ziek zijn.

In 2015 stroomden vanuit het onderwijs ruim 1200 onderwijsmedewerkers in deze uitkering. Het jaar erna ging het om bijna 1500 arbeidsongeschikten. Een stijging van 22 procent. Vorig jaar kregen 1592 nieuwe onderwijsmedewerkers een wia-uitkering. Wederom een stijging, maar met 6,6 procent een minder grote stijging dan in 2016.

Totaal

De totale instroom in de wia-uitkering steeg in 2016 vergeleken met het jaar ervoor 12 procent. In totaal raakten in 2016 ruim 40 duizend mensen arbeidsongeschikt. Volgens het UWV was dit de grootste stijging sinds 2010. In het rapport dat vorige week uitkwam ging het UWV dieper in op die onverwachte stijging. “Dat de instroom van de wia in 2016 steeg was totaal onverwacht”, zegt Ed Berendsen, medewerker van het UWV en betrokken bij het onderzoek.

Groepen

Berendsen legt uit dat het UWV naar drie groepen kijkt als het gaat om de wia-uitkering. Dat zijn de werknemers met een vast contract, mensen die in de werkloosheidswet zitten en mensen die vanuit een flexbaan instromen. In 2016 zat de stijging vooral bij de twee eerstgenoemde groepen.

Als het gaat om zieke werknemers met een vast contract kijkt het UWV naar twee factoren: hoe groot is de omvang van de groep mensen en wat is de kans om arbeidsongeschikt te raken. ‘Als de instroomkans stijgt, zal dat onder gelijkblijvende omstandigheden twee jaar later ook leiden tot een verhoudingsgewijs even grote toename van de instroom van zieke werknemers’, aldus het UWV in het rapport.

Jongeren

Het onderwijs is één van de sectoren waar de kans flink toenam dat medewerkers thuis komen te zitten. In 2016 steeg de instroomkans met 26 procent. In 2017 gaat het om een stijging van de instroomkans met 8 procent. In zijn brief aan de Tweede Kamer schrijft minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken dat er bij de sector onderwijs naast de gebruikelijke stijging bij medewerkers van 60-65 jaar, in deze sector ook bij jongere medewerkers zit.

Dat bevestigt ook onderzoeker Berendsen: “Je ziet dat de hele curve van de sector onderwijs bij alle leeftijdscategorieën is gestegen. Ook jongeren komen daardoor relatief vaker in de wia terecht.” In het rapport schrijft het UWV dat de stijging in 2016 vooral door psychische ziektes komt. ‘Als we kijken naar de ziektebeelden, zien we in 2016 vooral een stijging van het aandeel werknemers met psychische ziektes. Zij vertegenwoordigen ruim 70 procent van de stijging in 2016’, aldus het UWV. Het beeld ziet het UWV bevestigt in de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden.

Waarom juist ziektebeelden met stress leiden tot een stijging van de instroomkans in 2016 is niet te zeggen. ‘We merken op dat stressgerelateerde ziektebeelden vaak samenhangen met reorganisaties en/of toenemende werkdruk. Maar waarom dit juist in 2016 leidt tot een toename van de instroomkans is onduidelijk. Klachten over de werkdruk in het onderwijs zijn er immers al jaren.’