‘Eén stelsel van bevoegdheden en één cao voor hele onderwijs’

De huidige onderwijsbevoegdheden zijn ‘complex en rigide’, zo schrijven beide bewindsleden vandaag aan de Tweede Kamer. Voorbeelden daarvan zijn ‘inflexibele schotten tussen sectoren’ en een ‘sterke vakgerichtheid’ in het voortgezet onderwijs. ‘Daardoor is de loopbaanstap naar een ander vak of een andere sector binnen het onderwijs soms te groot.’

De bewindslieden denken aan het invoeren van een brede basisbevoegdheid voor alle leraren, met daar bovenop specialisaties die kunnen worden gecombineerd. ‘Het wordt dan bijvoorbeeld mogelijk te kiezen voor de breedte – zoals een bevoegdheid voor één doelgroep, over vakken heen. Of voor de diepte: een vakspecialistische bevoegdheid voor meerdere doelgroepen.’

Onderwijsraad

Met dit voorstel borduren de beide ministers voort op het advies Ruim baan voor leraren van de Onderwijsraad, dat ook draait om een brede bevoegdheid en specialisaties. De nieuwe bevoegdhedenregeling zal volgens de ministers bijdragen aan de aantrekkelijkheid van het beroep, ook voor zij-instromers.

Uit een eigen enquête blijkt dat de AOb-leden niet zitten te wachten op één brede bevoegdheid voor het onderwijs

De AOb verwacht dat de plannen kritisch zullen worden ontvangen door de huidige beroepsgroep. “Uit een eigen enquête blijkt dat leraren niet zitten te wachten op een brede bevoegdheid voor het hele onderwijs”, zegt Liesbeth Verheggen van de AOb. “Er zijn maar weinig leraren basisonderwijs die als grootste wens koesteren om over te stappen naar – zeg – het mbo. Of omgekeerd.”

Discussie

Volgens Verheggen is de nieuwe structuur van bevoegdheden vooral een oplossing voor de werkgevers, die hun personeel dan flexibeler kunnen inzetten. Maar goed: “Wij willen de inhoudelijke discussie graag aan”, zegt Verheggen, “en we gaan ervan uit dat de stem van de beroepsgroep zwaar gaat wegen in de komende discussie.”

Het ontwerp van het nieuwe stelsel zou eind 2020 klaar moeten zijn. Verheggen: “Dit is wat ons betreft veel te kort dag. Geef leraren nu echt een keer een positie als het over de aantrekkelijkheid van hun eigen beroep gaat.”

Cao

De bewindslieden stellen verder voor om het onderwijspersoneel in alle sectoren onder één cao te brengen – zoals ook de Onderwijsraad al voorstelde. ‘Door één loongebouw te hanteren zou meer mobiliteit ontstaan, en dit draagt bij aan de aantrekkelijkheid van werken in het onderwijs’, stellen de bewindslieden.

Een van de problemen van de huidige, gescheiden cao’s zou volgens de ministers zijn dat ‘leraren in het funderend onderwijs ontevreden zijn over hun carrièreperspectief’. ‘We beschouwen de aanbevelingen van de Onderwijsraad over het loon- en functiegebouw als een indringend advies aan de sociale partners.’

Uitdaging

De AOb vindt het een hele uitdaging om te komen tot één loongebouw. “En dat kost wel geld”, zegt Verheggen. “We zitten nu al met een loonkloof tussen het primair- en voortgezet onderwijs, waarvan we al heel lang vinden dat die niet te verdedigen valt. Vooralsnog zien we geen millimeter beweging bij het kabinet om daar verder in te investeren.”