Bevoegd en bekwaam in het onderwijs

Advies van leraren voor nieuwe bekwaamheidseisen gepubliceerd

Wat moet je als leraar po, vo of mbo kennen en kunnen? Dat is het centrale thema in het advies Bekwaamheidseisen dat september 2025 is gepubliceerd.

Bekwaamheidseisen beschrijven wat leraren moeten kennen en kunnen om goed onderwijs te geven. Ze vormen de basis voor opleidingen en professionele ontwikkeling van leraren en instructeurs. Het is belangrijk dat deze eisen actueel blijven, zodat leraren in staat zijn hun werk met vakinhoudelijke, didactische, pedagogische én professionele kwaliteit uit te voeren.

De nieuwe bekwaamheidseisen zijn opgesteld door leraren zelf, samen met vak- en beroepsorganisaties AOb, CNV, BVMBO, FvOv en Platform VVVO, in opdracht van het Ministerie van OCW. Er is een brede consultatie geweest: een denktank van 45 leraren, gesprekken met 400 leraren en een enquête onder ruim 4.000 leraren. Belanghebbende organisaties hebben daarbij kritisch geadviseerd. Hierdoor is het resultaat breed gedragen en relevant voor zowel starters als ervaren leraren.

Hoe helderder de eisen, hoe duidelijker startbekwaamheid wordt afgegrensd en er zicht kan komen op vakbekwaamheid. Draagvlak is daarom cruciaal voor een passend advies

Nadia Hooten, procesbegeleider herijking bekwaamheidseisen

Wat is er nieuw?

Van startbekwaam naar vakbekwaam: Het onderscheid tussen de kennis en vaardigheden die een leraar aan het einde van de opleiding moet hebben (startbekwaam) en wat hij of zij daarna verder ontwikkelt (vakbekwaam) zijn gespecificeerd.
Professioneel bekwaam: De categorie professioneel bekwaam is toegevoegd, waardoor er meer aandacht komt voor hoe leraren samenwerken in teams en zich verhouden tot de organisatie, de omgeving van de organisatie en de beroepsgroep in zijn geheel.
Groepsleraar 12+: De groepsleraar 12+ is verankerd in de bekwaamheidseisen en wordt erkend voor leerlingen in praktijkonderwijs, vso, vmbo basis/kader en mbo. Deze leraren kunnen meerdere vakken geven en moeten specifiek worden toegerust op de pedagogische en didactische behoeften van deze leerlingen.
Doelgroepspecificaties: De bekwaamheidseisen zijn nu concreter per leerlingendoelgroep, waaronder jonge kinderen, oudere kinderen, praktijkgericht onderwijs, vso en pro. Dit helpt lerarenopleidingen en instellingen om het onderwijs beter af te stemmen op de specifieke behoeften van elke groep leerlingen.
Duidelijkheid voor mbo-instructeurs: Taken, verantwoordelijkheden en erkenning van instructeurs worden beter afgebakend. Het advies benadrukt hun pedagogische rol, hun nauwe band met studenten en hun verbinding met de beroepspraktijk, en voegt ook hier de categorie professioneel bekwaam toe.