Ziekteverzuim primair onderwijs en mbo blijft onverminderd hoog
Het ziekteverzuim van werknemers in het primair onderwijs en het mbo ligt met een verzuimpercentage van 7,2 procent (po) en 6,5 procent (mbo) aanzienlijk hoger dan het landelijke gemiddelde van alle werksectoren in Nederland - waar het percentage 5,2 procent is.
Beeld: Typetank
“Het is zorgwekkend, zeker omdat het in het mbo in 2024 opnieuw is gestegen”, zegt AOb-bestuurder mbo Henrik de Moel.
Nieuwe cijfers laten zien hoe het met het ziekteverzuim staat. In het primair onderwijs publiceerde het Vervangingsfonds en Participatiefonds (VfPf) de laatste cijfers over 2024. In het mbo deed de Stichting Onderwijsarbeidsmarktfonds MBO (SOM) dit. In deze organisatie werkt de AOb samen met andere bonden en de werkgeversorganisatie MBO-raad samen.
De percentages laten zien dat van elke duizend te werken dagen er in het primair onderwijs 72 verzuimd waren vanwege ziekte. In het mbo gaat het om 65 dagen. In het mbo steeg het ziekteverzuim 'een flintertje' van 6,4 procent in 2023 naar 6,5 procent in 2024. In het primair onderwijs bleef het ziekteverzuim in 2024 gelijk met het jaar ervoor, al ziet het Vervangingsfonds wel dat het verzuim stijgt sinds 2019. Ook ligt het percentage aanzienlijk hoger dan in de jaren voor het uitbreken van de coronapandemie.
Het is zorgwekkend dat het ziekteverzuim nog steeds stijgt
Het is zorgwekkend dat het ziekteverzuim nog steeds stijgt in het mbo”, zegt AOb-bestuurder Henrik de Moel. “Zeker omdat het verzuim al flink hoog is in de mbo-sector. Je ziet dat jonge vrouwen ziek worden, maar ook dat het oudere collega’s minder goed lukt om gezond aan het werk te blijven. Daar moeten we hard aan werken met zijn allen.”
SOM-Onderzoeker Jurriaan Berger laat weten dat ze niet de oorzaken van het verzuim hebben onderzocht. "Als je dat wil doen moet je veel meer uitvragen. Dit is een heel droog rapport met cijfers zodat mbo-instellingen die kunnen gebruiken om hun cijfers te bekijken. Het was heel duidelijk de bedoeling om een overzicht te geven en een zo goed mogelijk dwarsdoorsnede van de ontwikkelingen op dit moment."
Mbo-personeel langer ziek thuis
De cijfers in het mbo laten zien dat werknemers in 2024 met 34,9 dagen gemiddeld drie dagen langer ziek thuis waren dan het jaar ervoor. Sinds 2022 stijgt de verzuimduur met 3 dagen waardoor het aantal dagen nu hoger is dan in 2020. De grootste groep werknemers is kort ziek: 67 procent van degenen die een verzuimmelding deden, lag 1 tot 7 dagen ziek in bed. Eén op de vijf werknemers zijn 8 tot en met 42 dagen ziek, 9 procent is 43 dagen tot een jaar ziek, 3 procent van deze groep werknemers is langer dan een jaar ziek. De onderzoekers melden dat 12 procent van alle verzuimgevallen in het mbo in 2024 langer duurde dan zes weken. ‘Dit langdurig verzuim bepaalt wel het overgrote deel van het totale verzuimpercentage.’
Oudere collega's en vrouwen hebben een langere verzuimduur
Hoe ouder collega’s zijn, hoe langer de verzuimduur wordt. Opvallend is dat 65-plussers in 2024 langer ziek waren, dit steeg van 64,5 naar 82,5 dagen. Onderzoeker Jurriaan Berger plaatst hier wel een kanttekening bij. "Dit gaat om een klein clubje medewerkers en als enkelen die tot deze leeftijdscategorie behoren omvallen, dan is het ook goed mis. Vanaf 55 jaar zie je de trend dat medewerkers zich langer ziekmelden, niet per se vaker. Bij jongere collega's gaat het meestal om kortdurend verzuim."
Ook vrouwen kennen een hoger gemiddelde dan hun mannelijke collega’s, zij zijn ruim 6 dagen langer afwezig. ‘En dit verschil is groter geworden vergeleken met 2023’, zo meldt het rapport. Vooral in de leeftijd tussen 25-34 jaar is het verschil tussen mannen en vrouwen het grootst.
Kwaliteit onderwijs staat onder druk
Het Vervangingsfonds, dat het verzuim in het primair onderwijs onder de loep nam, meldt dat het hoge ziekteverzuim jaarlijks 811 miljoen euro kost. ‘Het zet de kwaliteit van het onderwijs onder aanzienlijke druk’, aldus het fonds. Het fonds ziet dat bij 70 procent van de schoolbesturen het verzuim hoger is dan het landelijk gemiddelde van 5,2 procent. Een kwart van de besturen heeft zelfs een percentage van 8,5 procent.
Wel is het percentage medewerkers dat niet ziek was in een jaar, gestegen in het primair onderwijs. Dat was 33,8 procent in 2022 en is 46 procent geworden in 2024. Net als in het mbo neemt de verzuimduur toe als de leeftijd van het onderwijspersoneel toeneemt.
Onacceptabel
Volgens AOb-voorzitter Thijs Roovers is het met het oplopende personeelstekort juist belangrijk om het zittende personeel gezond en gelukkig aan het werk te houden. "Dit lukt niet, deze cijfers zijn onacceptabel, en we zullen hier als AOb bij de werkgevers het gesprek over aangaan."
