Terwijl de formatie in een versnelling hoger terecht is gekomen, verzamelden duizenden actievoerders zich vandaag op de Dam in Amsterdam. Hun boodschap aan de formerende partijen: bezuinig niet op hoger onderwijs. Het Onderwijsblad sprak vier actievoerders. “Ik heb nu toch het gevoel dat ik Rob er even op moet attenderen dat onderwijs een speerpunt is voor D66.”
Niklas Abel-Hardenberg is als docent en promovendus verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit van Amsterdam en Hogeschool van Amsterdam:
“Ik vind de bezuinigingen verschrikkelijk. Niet alleen voor mij als academicus, maar vooral voor de toekomst van de kenniseconomie. Met de Wet internationalisering in balans is Nederland al de pispaal van academisch Europa geworden, ik ben bang voor wat er nog meer kapot gaat. Ik wil heel voorzichtig zijn met het verbinden van deze bezuinigingen aan een fascistische agenda. Maar geesteswetenschappen – waarvoor ik werk – is door ons oude kabinet weggezet als linkse hobby. Terwijl, terugkijkend op de geschiedenis, is het de geestenwetenschap geweest die twijfelachtige politiek aankaartte en probeerde het hoofd te bieden. Ik ben bang dat we aan het begin van een proces staan dat de kwaliteit van het onderwijs en van onze democratie ondermijnt.”
Leonie Schorrlepp, PhD-student aan Tilburg University:
“In Nederland accepteren mensen dingen niet gewoon. Nederlanders willen overal hun eigen mening over vormen. Dat is een mooie eigenschap, maar dan moeten die meningen wel gestoeld zijn op kennis. Dat komt nu in het gedrang en dat is gevaarlijk. Ik ben ook hoopvol, want ik denk dat wij als PhD-studenten best goed beschermd zijn. Maar ik wil graag in Nederland blijven en ik vraag me af of er wel banen zijn als ik straks klaar ben met mijn promotietraject.”
Eelke Spaak, universitair docent aan de Radboud Universiteit:
“Ik heb dit actie-bordje gevonden bij de kassa van de Jumbo en vond het te goed om te laten staan. Complimenten voor de maker. Tegen diegene wil ik zeggen: 'Kijk, je bord is goed gezien, en bedankt.' Ik ben D66-lid en had gehoopt dat de uitslag van de verkiezingen een een-tweetje zou betekenen voor het onderwijs. Maar ik heb nu toch het gevoel dat ik Rob er even op moet attenderen dat onderwijs een speerpunt is voor D66. Sinds de bezuinigingen zijn aangekondigd, merk ik al dat tijdelijke contracten niet worden verlengd en cursussen worden soberder. Ik kan promoveren met een startersbeurs, voor mensen na mij – die daar ook op gerekend hadden - bestaat die beurs niet meer. Onderzoek staat onder druk. Doordat er minder mensen in dienst zijn, moet iedereen meer onderwijs geven en krijgen studenten minder individuele aandacht. Dat is niet goed voor de kwaliteit voor onderzoek én onderwijs.”
Marcel Verweij, hoogleraar filosofische ethiek aan de Universiteit Utrecht:
“Toen Robbert Dijkgraaf minister van Onderwijs was, gaf dat lucht, we kregen extra collega’s. Die collega’s hadden allemaal een tijdelijk contract en zijn nu dus weer weg. In Utrecht merkten we de impact van de bezuinigingen meteen. Het is een beetje dubbel: vandaag staan we hier misschien zij aan zij met universiteitsbestuurders, maar intern hebben we nog heel wat uit te vechten met hen. De manier waarop er bezuinigd wordt, staat mij tegen. Het is puur getalsmatig snijden. Minder dan 15 studenten per jaar? Weg met die opleiding. Terwijl, als faculteit heb je ook een functie in de samenleving. Geesteswetenschappen geeft bijvoorbeeld ook cursussen islam en religie. De opleiding wordt misschien niet goed bezocht, maar als bijvak is er ontzettend veel interesse in de Arabische cultuur, bijvoorbeeld van farmaciestudenten. In een tijd als deze is de islamitische cultuur erg belangrijk, dan kun je niet zomaar gaan snijden in dat soort cursussen.”
Sinds september 2024 voert de AOb actie tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs: het kabinet-Schoof kondigde een bezuinigsmaatregel aan van 1,1 miljard euro. Deze werd in de Voorjaarsnota geplust en kwam na een succesvol protest tegen het schrappen van de onderwijskansenregeling uit op een bezuiniging van in totaal 1,3 miljard euro. Voor het hoger onderwijs gaat het om een min van 491 miljoen euro. De bezuinigingen zijn al door de Eerste kamer goedgekeurd. Vandaag voeren de (studenten)vakbonden, WO en Actie en andere actiegroepen nogmaals actie. De inzet: het volgende kabinet moet de bezuinigingen terugdraaien en juist meer investeren in onderwijs en wetenschap.