AOb wil afspraken binnen schoolteams over gebruik AI
Basisscholen en middelbare scholen moeten duidelijke afspraken maken over het gebruik van generatieve artificial intelligence (AI) op scholen. “We zien volop gebruik van AI", zegt AOb-voorzitter Thijs Roovers. "Het is goed dat schoolteams het gesprek aangaan over de vraag of, wanneer en hoe ze AI willen gebruiken in hun onderwijs.”
“Voor ons is het belangrijk dat het schoolteam de afspraken rondom AI maakt. Zij hebben de regie en zeggenschap." Beeld: Typetank
De AOb doet deze oproep samen met andere onderwijsorganisaties zoals de werkgeverskoepel PO- en VO-raad, het ministerie van Onderwijs en Kennisnet.
Op weg helpen
Om het gesprek binnen teams te voeren maakten de organisaties een toolkit. Daarin vindt het onderwijspersoneel een handreiking met voorbeeldafspraken en uitleg over hoe je als team het gesprek over AI kunt voeren. Voor de handreiking deden de organisaties literatuuronderzoek en namen ze goede voorbeelden uit het binnen-en buitenland onder de loep. Met de handreiking willen de organisaties schoolteams op weg helpen, de afspraken kunnen per school verschillen. In de toolkit is verder een poster, een voorbeeldbrief voor ouders, een presentatie voor een gesprek met je team en een video opgenomen.
Wat is generatieve AI?
Generatieve AI is een vorm van AI waarmee je automatisch tekst, video’s, afbeeldingen en audio creëert met prompts. Een prompt is een specifieke vraag of opdracht waarmee je een generatief AI-systeem instructies geeft over wat het moet doen. De kwaliteit van de prompt bepaalt voor een deel de kwaliteit van het antwoord. Een goede prompt is dus belangrijk om het gewenste resultaat te krijgen.
Bron: Handreiking ‘Schoolafspraken generatieve AI’
Schoolafspraken
Zeven uitgangspunten zouden volgens de onderwijsorganisaties het gebruik van generatieve AI moeten bepalen. Dat zijn: zet de mens centraal, houd zelf de regie, voorkom dat AI vooroordelen versterkt, zorg dat je begrijpt wat AI is, bescherm je eigen privacy en die van anderen, maak bewust gebruik van AI en geef duidelijk aan wanneer en hoe AI gebruikt mag worden. Op basis van deze principes staan in de handreiking voorbeeldafspraken die scholen kunnen overnemen of aanpassen. Voorbeelden van zulke afspraken zijn: controleer altijd of een AI-toepassing leerlingen niet benadeelt, voer nooit persoonsgegevens in of gebruik AI alleen als hulpmiddel en vermeld altijd als er gebruik is gemaakt van AI.
Regie en zeggenschap
“Voor ons is het belangrijk dat het schoolteam de afspraken rondom AI maakt. Zij hebben de regie en zeggenschap. Een directie kan nooit opleggen dat AI gebruikt gaat worden als het personeel dat niet wil”, zegt Roovers. Ook de medezeggenschapsraden zijn aan zet. Zij hebben instemmingsrecht, omdat een eventuele inzet van AI leidt tot een aanpassing van het schoolplan. Verder wil de bond benadrukken dat de unieke rol van leraren nooit zal verdwijnen, ook niet met AI. Zij gaan over de vakinhoud, de vakdidactiek en het pedagogische proces.
Wil jij met je schoolteam afspraken maken? Om je te helpen hebben we een toolkit samengesteld.
Download de toolkit
Risico's
De AOb wijst ook op het professioneel statuut, onderdeel van de Wet beroep leraar die de autonomie van leraren waarborgt. De inzet van AI moet in dat statuut worden opgenomen. Roovers: “Bespreek ook vooral de risico’s van AI, zoals de afname tot kritisch nadenken, verlies van controle over het leerproces of het stroomverbruik. Zet het, als je het wil gebruiken, doordracht in, op een manier die bij de school past.”
