Wetenschapscollege 'Kansenongelijkheid'

In dit wetenschapscollege schept Louise Elffers orde in de conceptuele chaos en neemt het Nederlandse onderwijs de maat.
 
Achter het gedeelde streven naar kansenongelijkheid kunnen uiteenlopende, soms zelfs tegengestelde opvattingen schuilgaan. Hoe (on)gelijk zijn de kansen hier? En wat moet er gebeuren om het ideaal van kansengelijkheid in de praktijk te brengen?
In een ongelijke samenleving wordt onderwijs doorgaans gezien als 'de grote gelijkmaker’. Op school krijgen alle kinderen immers de mogelijkheid om bepaalde kennis en vaardigheden te ontwikkelen en hun talenten te ontdekken en ontplooien, waardoor hun ontwikkeling niet louter afhangt van wat ze toevallig vanuit huis meekrijgen.

Louise Elffers laat zien dat onderwijs echter evenzeer -en misschien wel steeds meer- fungeert als 'grote ongelijkmaker’. Diploma’s spelen in onze samenleving een steeds bepalender rol in de verdeling van inkomen, status en macht, terwijl de kansen van verschillende groepen in onze samenleving om die diploma’s te behalen allerminst gelijk zijn.

Het toegenomen belang van opleidingsniveau zet leerlingen, ouders en scholen onder druk. Waar de pedagogische opdracht verlangt dat ouders en school samenwerken om te zorgen dat het kind zo goed mogelijk begeleid wordt in diens ontwikkeling, zet het streven naar een zo hoog mogelijk opleidingsniveau ouders en scholen soms juist tegenover elkaar. Hoe brengen we in het streven naar kansengelijkheid de pedagogische en selectieve opdracht weer meer met elkaar in balans?

Louise Elffers is bijzonder hoogleraar Kansengelijkheid in het onderwijs aan de Universiteit van Amsterdam en lector Kansrijke Schoolloopbanen aan de Hogeschool van Amsterdam.